DICIONÁRIO DE EXPRESSÕES E FRASES LATINAS

Compilado por HENERIK KOCHER

Home - Introdução - Bibliografia - Abreviaturas

A  B  C  D  E  F  G  H  I  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  VZ

A1  A2  A3  A4  A5  A6  A7  A8  A9  A10  A11  A12  A13  A14  A15  A16  A17  A18

A9
[1601-1800]

1601. Aliquid haeret. Alguma coisa está pegando. VIDE: Audacter calumniare, semper aliquid haeret. Calumniare fortiter, et aliquid adhaerebit.

1602. Aliquid in tali prato spinosum. [Codex Iustiniani 1.17.1.9] (Nasce) algo espinhoso nesse campo. Não há rosa sem espinhos, nem bela sem senão. VIDE: Spinosum aliquid in prato.

1603. Aliquid mali esse propter vicinum malum. [Plauto, Mercator 764] Por causa de um mau vizinho (sempre nos) acontece algo de mau. Quem com mau vizinho vizinhar com um olho há de dormir e com o outro vigiar. Má vizinha à porta é pior que lagarta na horta. VIDE: Nihil molestius esse potest, quam in vicinum malum incidere. Semper aliquid mali propter vicinum malum.

1604. Aliquid mali est vicinum malum habere. É mau ter um vizinho mau. Mau vizinho à porta é pior que lagarta na horta. VIDE: Vicinum habere malum magnum est malum. Vicinus bonus, ingens bonum; vicinus malus, ingens malum.

1605. Aliquid novi. Algo de novo. Alguma novidade.

1606. Aliquid silentio melius loquere, aut tace. [Apostólio 9.76] Fala alguma coisa que valha mais que o silêncio, ou cala. Antes calar que mal falar. VIDE: Aut opportunum silentium, aut sermonem utilem habe. Aut tace, aut loquere meliora silentio. Malo tacere mihi quam mala verba loqui. Melius tacere quam mala verba loqui. Melius tacere quam falsa proferre. Praestat silere quam stulte loqui. Praestat tacere quam stulte loqui. Praestat silere quam male loqui. Tacere oportet, aut silentio potiora loqui. Vel taceas, vel meliora dic silentio.

1607. Aliquis in omnibus, nullus in singulis. Alguém em tudo, ninguém em cada coisa. (=Superficial em tudo, profundo em nada). Aprendiz de muitos ofícios não chega a mestre em nenhum deles. VIDE: Multa novit, sed male novit omnia. Multa sciebat opera, sed male sciebat omnia. Petrus in cunctis, nihil in omnibus.

1608. Aliquis latet error. [Virgílio, Eneida 2.48] Nisso há alguma armadilha escondida.

1608b. Aliquis malo sit usus ab illo. [Moore 16] Tire-se algum proveito desse mal.

1609. Aliquis non debet esse iudex in propria causa. Ninguém deve ser juiz em causa própria. Ninguém pode ser juiz em causa própria. Aliquis non debet esse iudex in propria causa, quia non potest esse iudex et pars. [Jur / Broom 95] Ninguém deve ser juiz em causa própria, porque não pode ser juiz e parte. VIDE: In propria causa nemo iudex. Iniquum est aliquem rei suae esse iudicem. Iniquum est aliquem suae rei iudicem fieri. Iudex in causa propria nemo esse potest. Ne quis in sua causa iudicet. Nemo esse iudex in sua causa potest. Nemo iudex in sua causa. Nemo potest esse simul actor et iudex. Nullus in sua causa iudex sit.

1610. Alis luporum catulos. [Dumaine 245] Estás alimentando filhotes de lobos. Acalenta a serpente, que ela te dará o pago. Criai o corvo, tirar-vos-á os olhos. Alis catulos lupi. Alimentas filhotes de lobo. VIDE: Ale luporum catulos.

1611. Alis nil grave. [Divisa] Para (quem tem) as asas, nada é difícil.

1612. Alis volat propriis. [Divisa de Oregon, EUA] Voa com as próprias asas.

1613. Alit aemulatio ingenia. [Veleio Patérculo, Historia Romana 1.17.6] A emulação alimenta o talento. VIDE: Aemulatio alit ingenia. Aluntur aemulatione ingenia.

1614. Alit lectio ingenium. [Sêneca, Epistulae Morales 84.1] A leitura nutre a inteligência.

1615. Aliter catuli longe olent, aliter sues. [Plauto, Epidicus 580] Os cães cheiram de um modo, os porcos de outro. Cada passarinho canta a sua canção. Aliter catuli longe olent quam sues. [Seybold 22] Os cães têm um cheiro muito diferente do cheiro dos porcos.

1616. Aliter cum aliis agendum. [Erasmo, Adagia 3.5.8] Com pessoas diferentes deve-se agir de maneira diferente. VIDE: Aliter enim cum alio agendum.

1617. Aliter cum tyranno, aliter cum amico vivitur. [Cícero, De Amicitia 3.89] De uma maneira se vive com o rei, de outra, com o amigo.

1618. Aliter de illis ac de nobis iudicamus. [Cícero, De Officiis 1.9] Julgamos de maneira diferente a nós e aos outros.

1619. Aliter enim audita, aliter visa narrantur. [S.Jerônimo, Praefatio ad Pentateucum] O que se ouviu conta-se de um modo e o que se viu conta-se de outro. Uma coisa é ver, outra ouvir.

1620. Aliter enim cum alio agendum. [Sêneca, Ad Marciam 2.1] Com cada um se deve agir de maneira diferente. VIDE: Aliter cum aliis agendum.

1621. Aliter in scholis disputamus, aliter vivimus. [Schottus, Adagialia Sacra 54] De um modo discutimos nas academias, de outro vivemos.

1622. Alit lectio ingenium. [Sêneca, Epistulae Morales 84.1] A leitura alimenta a inteligência.

1622a. Aliter loqueris, aliter sentis. Falas de um modo, sentes de outro. VIDE: Aliud dicis, aliud sentis.

1623. Aliter loqueris, aliter vivis. [Sêneca, De Vita Beata 18.1] Falas de um modo, vives de outro. Uma coisa é dizer, outra fazer.

1624. Aliter loquitur, aliter sentit. Fala de um modo, sente de outro. Uma coisa a dizer, outra a sentir. O coração sente, a boca mente. Aliter loquitur ac sentit. Fala coisa diferente do que sente. VIDE: Aliud in ore, aliud in corde.

1625. Alitur malo publico. [Branco 885] Vive às custas dos males públicos. Pesca em águas turvas. VIDE: In rem suam publica incommoda convertit.

1626. Alitur vitium vivitque tegendo. [Virgílio, Georgica 3.454] Escondendo, o vício se alimenta e persiste.

1627. Aliud agendi tempus, aliud quiescendi. [Cícero, De Natura Deorum 2.132] É uma a hora de agir, outra a de descansar.

1628. Aliud alii natura iter ostendit. [Salústio, Catilina 2.3] A natureza oferece um caminho diferente a cada um.

1629. Aliud aliis annis magis convenit. [Quintiliano, Institutio Oratoria 5.25] A idades diferentes convêm coisas diferentes.

1630. Aliud aliis videtur optimum. [Cícero, Orator 36] Para pessoas diferentes coisas diferentes parecem melhores.

1631. Aliud aliis vitii est. [Terêncio, Hecyra 270] Outras pessoas, outros defeitos. Cada sujeito com seu defeito.

1632. Aliud alios decere. [Quintiliano, Institutio Oratoria 11.3.177] A pessoas diferentes convém coisa diferente. A cada santo, a sua lâmpada.

1633. Aliud appetitus, aliud sapientia suadet. O desejo aconselha uma coisa, a sabedoria, outra.

1634. Aliud autem est meminisse, aliud scire. [Sêneca, Epistulae Morales 33.8] Uma coisa é lembrar-se, outra coisa é saber.

1635. Aliud ceteros, aliud Laconas decet. [Sêneca Retórico, Suasoriae 2.7] Uma coisa serve para os outros, outra para os lacedemônios. Cada terra com seu uso. O que é bom para um pode não ser para outro.

1636. Aliud clausum in pectore, aliud in lingua promptum habere. [Salústio, Catilina 10] Ter um pensamento trancado no peito e outro pronto na língua. Mel nos beiços, fel no coração. Aliud conditum habere in pectore, aliud sermone fingere. [Erasmo, Moriae Encomium 36] Ter uma coisa guardada no peito, construir outra com a palavra. Aliud corde premunt; aliud ore promunt. Uma coisa escondem no coração, outra mostram na boca. VIDE: Aurea verba, cor ferreum. Quod clausum in pectore, hoc in lingua promptum habeo.

1637. Aliud cornix, et noctua cantat. [Schottus, Adagia 589] Uma coisa canta a gralha, outra a coruja. Cada passarinho canta sua canção. Cada louco com sua mania. VIDE: Alia noctuae, alia vox coturnicis. Alia voce psittacus, alia voce coturnix loquitur. Aliud cornix, et noctua cantat. Aliud noctua sonat, aliud cornix. Aliud noctua, aliud cornix sonat. Alium noctua, cornix alium sonum edit. Canit avis quaevis sicut rostrum sibi crevit.

1638. Aliud Cupido, mens aliud suadet. [Ovídio, Metamorphoses 7.19] O amor me instiga em uma direção, a razão em outra.

1638a. Aliud dicis, aliud sentis. Uma coisa dizes, outra sentes. VIDE: Aliter loqueris, aliter sentis.

1639. Aliud est audiri, aliud intellegi. Uma coisa é ser ouvido, outra, ser entendido.

1640. Aliud est celare, aliud est tacere. [Diógenes / Cícero, De Officiis 3.12] Uma coisa é ocultar, outra coisa é calar. (=Distinção entre um ato intencional e uma omissão).

1641. Aliud est dare, aliud promittere. [Jur] Uma coisa é dar, outra prometer. Prometer não é dar, mas a néscios contentar. VIDE: Dare aliud est, et aliud dare promittere. Demulcet multum dulcis promissio stultum. Dum aureos montes pollicetur, nec aereum nummum producit. Laetificat stultum nil dare, promittere multum. Laetificat stultum grandis promissio multum. Promissis nonnisi pueri et stulti deleniri solent. Promittit, iurat, nil dat, non solvere curat. Qui pendet alienis promissis saepe decipitur. Regia, crede mihi, res est promittere multum, sed servare fidem rusticitatis opus.

1642. Aliud est distinctio, aliud separatio. [Jur / Black 93] Distinção é uma coisaç separação é outra.

1643. Aliud est enim credere, aliud deponere. [Digesta 42.5.24.2] Uma coisa é dar em empréstimo, outra coisa dar em depósito.

1644. Aliud est enim epistulam, aliud historiam, aliud amico, aliud omnibus scribere. [Plínio Moço, Epistulae 6.16.22] Uma coisa é escrever uma carta, outra escrever história, uma coisa é escrever a um amigo, outra escrever para o público.

1645. Aliud est enim possidere, longe aliud in possessione esse. [Digesta 41.2.10.1] Sem dúvida, uma coisa é possuir e coisa bem diversa estar de posse. VIDE: Aliud est possidere, aliud in possessione esse.

1646. Aliud est facere, aliud est dicere. [DAPR 556] Uma coisa é fazer, outra coisa é dizer. Uma coisa é dizer, outra fazer. Do dizer ao fazer vai muita diferença. VIDE: Dicere et facere non semper eiusdem. Dicere perfacile est, opus exercere molestum. Minari et caedere non semper eiusdem.

1647. Aliud est falsum, aliud simulatum. [Jur] Uma coisa é a falsidade, outra, a simulação.

1647a. Aliud est falsum dicere, aliud est verum tacere. Uma coisa é dizer uma mentira, outra coisa é calar a verdade.

1648. Aliud est laborare, aliud dolere. [Cícero, Tusculanae Disputationes 2.36] Uma coisa é sofrer, outra coisa sentir dor.

1649. Aliud est male dicere, aliud accusare. [Cícero, Pro Coelio 1.6] Uma coisa é injuriar, outra coisa é acusar.

1650. Aliud est possidere, aliud esse in possessione. [Jur / Black 93] Uma coisa é ser proprietátio, outra ter a posse.

1651. Aliud est velle, aliud est posse. Uma coisa é querer, outra é poder. Aliud est velle, aliud posse.

1651a. Aliud est ventilare, aliud pugnare. [Henderson 16] Uma coisa é exercitar-se, outra, lutar.

1652. Aliud est virtutem habere, aliud virtutis similitudinem; aliud est umbram sequi, aliud veritatem. [S.Jerônimo / Bernardes, Luz e Calor 1.57] Uma coisa é ter virtude, outra ter uma imitação de virtude; uma coisa é perseguir uma sombra, outra perseguir a verdade.

1653. Aliud ex alio incidit. [Terêncio, Heauton Timorumenos 598] Uma coisa vem de outra. Uma coisa puxa outra.

1654. Aliud ex alio malum gignitur. [DAPR 423] Um mal nasce de outro. Uma desgraça nunca vem só. Desgraça pouca é bobagem. Aliud ex alio malum nascitur. Aliud ex alio malum! [Terêncio, Eunuchus 987] VIDE: Abyssus abyssum invocat. Nulla calamitas sola.

1655. Aliud ex alio nectitur. [Cícero, De Finibus 3.74] Uma coisa está ligada a outra.

1655a. Aliud in alio malum remedio. [Seybold 22] Para outro mal, outro remédio.

1656. Aliud in ore, aliud in corde. [Rezende 242] Uma coisa na boca, outra no coração. Uma coisa a dizer, outra a sentir. Mel nos beiços, fel no coração. O coração sente, a boca mente. VIDE: Aliter loquitur, aliter sentit. Aurea verba, cor ferreum. Turpe est aliud cogitare, aliud declarare.

1656a. Aliud in titulo, aliud in pyxide. [Erasmo, Epitomes Adagiorum Omnium 196] Uma coisa no rótulo, outra coisa dentro da caixa. Bainha de ouro e faca de chumbo. Por cima, muita farofa; por baixo, molambo só. VIDE: In eburnea vagina plumbeus gladius.

1657. Aliud mihi est agendum. Tenho outra coisa para fazer. Não tenho tempo para perder. Tenho outros abacaxis para descascar.

1658. Aliud more, aliud in corde. [Pereira 108] Uma coisa na ação, outra no coração. Um por dentro, outro por fora.

1659. Aliud noctua sonat, aliud cornix. [Erasmo, Adagia 3.2.74] Uma coisa canta a coruja, outra a gralha. Cada passarinho canta sua canção. Cada louco com sua mania. Aliud noctua, aliud cornix sonat. [Apostólio 2.60] VIDE: Alia voce psittacus, alia voce coturnix loquitur. Aliud cornix, et noctua cantat. Aliud noctua sonat, aliud cornix. Aliud noctua, aliud cornix sonat. Alium noctua, cornix alium sonum edit. Canit avis quaevis sicut rostrum sibi crevit.

1660. Aliud pro alio, invito creditore, dari non potest. [Jur] Não se pode dar uma coisa por outra contra a vontade do credor. Aliud pro alio invito creditori solvi non potest. [Digesta 12.1.2.1] Contra a vontade do credor, não se pode pagar uma coisa por outra. VIDE: Debitor aliud pro alio, invito creditore, solvere non potest.

1661. Aliud regnum alios mores postulat. Outra terra exige outros costumes. Cada terra com seu uso, cada roca com seu fuso. VIDE: Alia terra alios mores postulat.

1662. Aliud sceptrum, aliud plectrum. [Erasmo, Chiliades 34] Uma coisa é o cetro, outra o plectro. VIDE: Alia res sceptrum, alia plectrum.

1663. Aliud stans, aliud sedens (loquitur). [Erasmo, Adagia 3.3.56] De pé, diz uma coisa, sentado, outra. Não diz coisa com coisa. VIDE: Alter Ianus est.

1664. Aliud vinum, aliud ebrietas. [Robert Burton, The Anatomy of Melancholy 89] Uma coisa é o vinho, outra coisa é a embriaguez.

1665. Alium domi esse caeli haustum, alium lucis aspectum. [Quinto Cúrcio, Historiae 5.5] Na pátria, o ar que se respira é outro; a luz do dia é diferente.

1666. Alium noctua, cornix alium sonum edit. [Suidas / Albertatius 77] A coruja emite um som, a gralha, outro. Cada passarinho canta sua canção. Cada louco com sua mania. VIDE: Alia noctuae, alia vox coturnicis. Alia voce psittacus, alia voce coturnix loquitur. Aliud cornix, et noctua cantat. Aliud noctua, aliud cornix sonat. Aliud noctua sonat, aliud cornix. Canit avis quaevis sicut rostrum sibi crevit.

1667. Alium silere quod voles, primus sile. [Sêneca, Hippolytus 876] O que quiseres que outrem cale, cala-o tu primeiro. O segredo mais bem guardado é o que a ninguém é revelado. VIDE: Quae tecta tacitaque esse cupis, tu primus ne enuncia. Quod reticere voles alios, prius ipse taceto. Quod tacitum esse velis, nemini dixeris, quia non poteris ab alio exigere silentium, si tibi ipse non praestas. Quod vis taceri, cave ne cuiquam dixeris. Quod tacitum velis esse, nemini dixeris: si tibi ipse non imperasti, quomodo ab aliis silentium speras? Quod tribus est notum, non est a plebe remotum. Quod tribus est notum, nunquam debet esse secretum. Quod tribus est notum, raro solet esse secretum.

1668. Alium spoliat, ut alium ditet. [Binder, Thesaurus 131] Rouba um para enriquecer outro. Descobre um santo para cobrir outro. VIDE: Ab aliis eripit, quod aliis largiatur. Altare spoliat ut aliud operiat. Non est spoliandus Petrus ut vestiatur Paulus. Nudato Petro Paulum tegere.

1669. Aliunde pendere. Depender de outras coisas. Depender de outras pessoas.

1670. Alius alibi proiectus. [Vulgata, Sabedoria 18.18] Um atirado para um lado, outro atirado para o outro lado.

1670a. Alius aliis in rebus praestantior. [Seybold 22] Cada um se destaca em coisas diferentes. Cada qual em seu ofício. VIDE: Alius in aliis rebus praestantior.

1671. Alius aliis rebus afficitur. [Grynaeus 32] Cada um gosta de coisas diferentes. O que é bom para um pode não ser para outro. Por isso se come toda a vaca, por querer um da perna, outro da espalda. VIDE: Non omnes eadem mirantur amantque.

1672. Alius aliis vir operibus delectatur. [Homero / Schottus, Adagialia Sacra 109] Cada homem tem prazer em atividades diferentes.

1673. Alius alio nequior. Um é pior que o outro.

1674. Alius alio plura invenire potest, nemo omnia. [Ausonio] Um pode saber mais que outro, mas ninguém pode saber tudo.

1675. Alius alium adiuvat. Um ajuda o outro. Uma mão lava a outra. VIDE: Abluit manus manum.

1676. Alius alium beatissimum existimat. Cada qual imagina que o outro é muito feliz.

1677. Alius est Amor, alius Cupido. Amor é uma coisa, desejo é outra.

1678. Alius est atque erat olim. Ele está diferente do que era.

1678a. Alius est clamor graculi, alius lisciniae cantus. [Harleben, Dictionarium Paroemiarum 13] Uma coisa é o clamor do gralho e outra o canto do rouxinol.

1679. Alius est qui seminat, et alius est qui metit. [Vulgata, João 4.37] Um é o que semeia, e outro é o que colhe. Um semeia, outro colhe. O bocado não é para quem o faz. VIDE: Alii laborarunt, alii fructum ceperunt. Alii laborarunt, lucrum alii reportarunt. Alii sementem faciunt, alii metunt. Alii seminant, metent alii. Ego seram, et alius comedat. Hic consevit agrum, sed fruges demetit alter.

1680. Alius in aliis rebus praestantior. [Grynaeus 189] Cada um se destaca em coisas diferentes. Cada qual em seu ofício. VIDE: Alius aliis in rebus praestantior. Caprae haud iunguntur aratro.

1681. Alius libidini servit, alius avaritiae, alius ambitioni, omnes spei, omnes timori. [Sêneca, Epistulae Morales 47.17] Um é escravo da sua luxúria, outro da sua avareza, um terceiro de sua ambição, todos da esperança, todos do medo.

1682. Alius peccat, alius plectitur. [Alciato, Emblema 174; Medina 621] Um comete o erro, outro é punido. Paga o justo pelo pecador. Papagaio come milho, periquito leva a fama. VIDE: Canis peccatum sus dependit. Etiam innocentem poena quandoque obruit. Faber cadit cum ferias fullonem. Fabrum caedere cum ferias fullonem. Innocentes pro nocentibus poenas pendunt. Ob textoris peccatum coquus vapulavit. Quicquid coquus peccaverit, tibicen accipere solet plagas. Quod peccant sontes, insontes saepe luerunt. Quod peccant sontes, insontes saepe tulerunt. Quod sus peccavit, succula saepe luit. Saepe luit populus poenas unius iniqui. Saepe luit poenas qui nihil peccavit. Tibicen vapulat, coquo peccante. Transgreditur opulentus, et plectitur inops. Unius peccata tota civitas luit.

1683. Allatrat victorem invidia. [Branco 566] A inveja ladra contra o vencedor. A inveja sempre atina lugares altos. VIDE: Alta ventos semper excipiunt iuga. Assidua eminentis fortunae comes invidia. Eminentis fortunae comes invidia. Honori comes invidia est. Ima tenent pacem; perflant altissima venti. Intacta invidia media sunt. Invidia comes fortunae. Invidia, tamquam ignis, summa petit. Livor summa petit; perflant altissima venti. Livor velut ignis alta petit. Male cum eo agitur, qui caret invidis. Nemo est qui miseros invideat. Nunquam eminentiae invidia carent. Nunquam virtutem deserit invidia. Perflant altissima venti. Quo maior gloria, eo propior invidiae. Quo plures hostes, tanto maior honor. Subiecta semper invidiae felicitas. Summa petit livor.

1684. Allegans casum fortuitum, illum probare tenetur. [J.P.Molitor, Les Obligations en Droit Romain 2.209] Quem alega o caso fortuito é obrigado a prová-lo.

1685. Allegans contraria non est audiendus. [Jur / Broom 135] Quem apresenta alegações contraditórias não deve ser ouvido.

1686. Alleganti probatio incumbit. [Jur] A prova cabe a quem alega. VIDE: Affirmanti, non neganti, incumbit probatio. Affirmanti incumbit probatio. Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat. Factum asseverans onus subit probationis. Probatio incumbit asserenti.

1687. Allegare nihil, et allegatum non probare, paria sunt. [Jur / Cahier 515] Nada alegar e não comprovar o alegado se equivalem.

1688. Allegari non debuit quod probatum non relevat. [Jur / Black 94] Não devia ser alegado o que, ao ser comprovado, não é relevante.

1689. Allegata et probata. [Jur / Black 94] Coisas alegadas e comprovadas.

1690. Allegatio contra factum non est admittenda. [Jur / Black 94] Uma alegação que contraria o fato não é admissível.

1691. Allegatio et non probatio, quasi non allegatio. [Jur] Alegação sem prova é como não haver alegação.

1692. Allegatio partis non facit ius. [Jur] Alegação da parte não faz direito.

1693. Allegatio sine probatione veluti campana sine pistillo. [Jur] Alegação sem prova é como sino sem badalo.

1694. Allia petra sapit, quae illa capit. A pedra que mói alhos, sabe a alhos. Quem azeite mede, as mãos se unta. Cada cuba cheira ao vinho que tem. Allia petra sapit, quae semel illa capit. [Samuel Singer, Thesaurus Proverbiorum Medii Aevi 249] A mó que mói alhos uma vez, sabe a alhos. Allia quando terunt, retinent mortaria gustum. [Pereira 118] Os almofarizes, quando pisam o alho, retêm-lhe o sabor. VIDE: Dat foetorem per nares mola foetida semper. Quilibet admenso digitos sordescit olivo.

1695. Alligem fugitivam canem agninis lactibus. [Plauto, Pseudolus 318] Vou amarrar o cão fujão com tripas de carneiro. VIDE: Agninis lactibus alligare canem.

1696. Alma dies noctem sequitur, somnosque labores. [Columbano 38] O dia propício sucede à noite, e o trabalho sucede ao sono.

1697. Alma mater. A mãe criadora. (=A pátria. A universidade). Alma parens. [Virgílio, Eneida 2.591; 10.252]

1698. Alme sol, possis nihil urbe Roma visere maius. [Horácio, Carmen Saeculare 9] Ó sol criador, que não possas contemplar nada maior que a cidade de Roma.

1699. Alpha et omega. Alfa e ômega. (=Alfa é a primeira letra do alfabeto grego; ômega, a última. A expressão alfa e ômega significa o começo e o fim). VIDE: Ego sum alpha et omega, primus et novissimus, principium et finis.

1700. Alpibus ille perit qui plus se diligit ullum. [VES 113] Morre na montanha quem ama a outrem mais do que a si mesmo.

1701. Alta a longe cognoscuntur. [J.P.Migne, Scripturae Sacrae Cursus Completus 22.553] As coisas altas de longe se vêem.

1702. Alta cadunt odiis, parva extolluntur amore. [Dionísio Catão, Monosticha, Appendix 21] Coisas elevadas caem pelo ódio, coisas pequenas se elevam pelo amor.

1703. Alta cadunt vitiis, virtutibus infima surgunt. [G.P.V.Bolzani, Hyerogliphica 100] As coisas elevadas desmoronam pelos vícios; as pequenas crescem pelas virtudes.

1704. Alta die solo non est exstructa Corinthus. [Binder, Thesaurus 134] A insigne Corinto não foi construída num único dia. Roma não se fez num dia. É preciso dar tempo ao tempo. Calma no Brasil! VIDE: Die solo non est exstructa Corinthus. Haud facta est una Martia Roma die. Ne doleas si non contingant cuncta repente: Martia non uno condita Roma die est. Non fuit in solo Roma peracta die. Non stilla una cavat marmor, nec protinus uno est condita Roma die. Non uno est condita Roma die. Non uno die stet Corinthus. Roma non fuit una die condita. Roma non uno condebatur die.

1705. Alta extimesco sceptra. [Sêneca, Medea 529] Tenho medo dos cetros poderosos. À voz de el-rei não há coisa forte.

1706. Alta fecundi soli silva est. [Sêneca, De Ira 2.15.1] Floresta alta é sinal de solo fértil.

1707. Alta pax gentes alat. [Sêneca, Hercules Furens 929] Que uma paz profunda fortifique as nações.

1708. Alta pete ut media adsint. [Schottus, Adagia 593] Pede o máximo para ter o que baste. VIDE: Ad summa quisque contendat, sic enim futurum medium ut teneat. Iniquum petas, ut aequum feras. Summa cape, et medio potieris. Summum cape, et medium habebis. Summum cape et medium tenebis. Ut obtineas medium, summum cape.

1708a. Alta qui quaerit, quaerit praecipitia. Quem busca lugares altos, busca precipícios. Quem muito alto vai, de muito alto cai. VIDE: Qui quaerit alta, is malum videtur quaerere.

1709. Alta ventos semper excipiunt iuga. [Sêneca, Oedipus 8] Picos elevados sempre sofrem com os ventos. Raio não cai em pau deitado. VIDE: Eminentia feriunt procellae. Ex mediocritate fortunae, pauciora pericula sunt. Excelsis multo facilius casus nocet. Feriunt summos fulgura montes. Feriunt summos fulmina montes. Feriunt celsos fulmina montes. Feriunt celsos fulmina colles. Humilis nec alte cadere, nec graviter potest. Ima tenent pacem; perflant altissima venti. Imbres et venti, tonitrus et fulmina turres flatibus evertunt, stare sed ima sinunt. Non capit unquam magnos motus humilis tecti plebeia domus, circa regna tonant. Perflant altissima venti. Qui tulerit per plana gradus, is tutior ibit. Summa petit livor. Summa petunt dextra fulmina missa Iovis. Umida vallis raro patitur fulminis ictus.

1710. Altare spoliat ut aliud operiat. [DAPR 234] Despoja um altar para cobrir outro. Descobre um santo para cobrir outro. VIDE: Ab aliis eripit, quod aliis largiatur. Alium spoliat, ut alium ditet. Non est spoliandus Petrus ut vestiatur Paulus. Nudato Petro Paulum tegere.

1710a. Altari serviens de altari vivere debet. [Leopold Volkmar, Paroemia et Regulae Juris 29] Quem serve ao altar, deve viver do altar. Quem serve o altar, dele deve comer. O abade onde canta, daí janta. VIDE: Dei donis ornamur, cui servimus. Legitimus propria quaestus ab arte venit. Qui altari deserviunt, cum altari participant. Qui altari servit, de altari manducat. Qui altari serviunt, ab altari vivant. Qui in sacrario operantur, quae de sacrario sunt, edunt. Qui servit altari, de altari vivat.

1711. Alter alterius auxilio eget. [DAPR 707] Um precisa do auxílio do outro. Não há rainha sem sua vizinha. Não há quarenta sem zero. VIDE: Hominis interest beneficium hominum affici. Mons absque valle nullus. Nemo tam dives, qui alterius auxilio non indigeat. Non est rex sine clientibus. Serius aut citius paupere dives eget. Summum non stat sine infimo.

1712. Alter alterius onera portate. [Vulgata, Gálatas 6.2] Levai as cargas uns dos outros. VIDE: Invicem onera nostra portemus.

1713. Alter ego. [Ovídio, Amores 1.7.32] Um segundo eu. (=Alter ego. Um amigo íntimo em quem se confia como em si mesmo. Um confidente). Um amigo do peito.

1714. Alter ego est amicus. [Stone 106] Um amigo é um segundo eu. Alter ego est amicus, cuncta mecum habet omnia. Um amigo é um segundo eu: ele tem tudo em comum comigo. VIDE: Alter ipse amicus. Alter se. Amicum esse alterum se. Amicus alter ego. Amicus alter ipse. Amicus est tamquam alter idem. Est amicus tamquam alter idem. Verus amicus est is qui est tamquam alter idem.

1715. Alter ego nisi sis, non es mihi verus amicus; ni mihi sis ut ego, non eris alter ego. Se não forem um outro eu, não és meu verdadeiro amigo; se para mim não fores como eu, não serás um outro eu.

1716. Alter frenis eget, alter calcaribus. [Cícero, Ad Atticum 6.12] Um precisa de freio, outro, de esporas.

1717. Alter Hercules. É um segundo Hércules.

1718. Alter hircum mulgere videtur, alter cribum supponere. [Erasmo, Opera Omnia 2.132] Um parece ordenhar o bode, o outro colocar uma peneira debaixo. (=Diz-se de quem tenta coisas impossíveis). Buscam água em fonte seca. Alter hircum mulget, alter cribum supponit. VIDE: Quis stultior: qui hircum mulget, an qui cribrum supponit?

1719. Alter Ianus (est). [Erasmo, Adagia 4.2.93] É um segundo Jano. (=É um homem de duas caras). VIDE: Aliud stans, aliud sedens (loquitur).

1720. Alter idem [Cícero, De Amicitia 80] Outro igual. Outro eu.

1721. Alter ipse amicus. [Henderson 17] Um amigo é um segundo eu. VIDE: Alter se. Amicum esse alterum se. Amicus alter ego. Amicus alter ipse. Amicus est tamquam alter idem. Est amicus tamquam alter idem. Verus amicus est is qui est tamquam alter idem.

1722. Alter lucrum tantum, alter damnum sentiret. [Digesta 17.2.29.2] Um sentiria somente a vantagem, o outro somente o prejuízo. Um semeia, outro colhe. VIDE: Alii laborarunt, alii fructum ceperunt. Alii laborarunt, lucrum alii reportarunt. Alii laborabant, alii autem fruebantur. Alii sementem faciunt, alii metent. Alii seminant, metent alii. Alii serunt, alii metunt. Alius est qui seminat, et alius est qui metit. Ego seram, et alius comedat. Hic consevit agrum, sed fruges demetit alter. Leonina societas.

1723. Alter occidit apros, alter pulpamento fruitur. [Binder, Thesaurus 137] Um mata os javalis, outro aproveita a carne. Nem sempre dança quem paga a música. O bocado não é para quem o faz. VIDE: Ego semper apros occido, sed alter semper utitur pulpamento. Ego apros occido, sed alter fruitur pulpamento.

1724. Alter parens. [Cícero, In Verrem 2.5.110] Um segundo pai. (=Um protetor).

1725. Alter remus aquas, alter tibi radat arenas; tutus eris. [Propércio, Elegiae 3.3.23] Dos teus remos, que um toque as águas, que o outro toque a terra; ficarás em segurança. Nem tanto ao mar, nem tanto à terra.

1726. Alter rixatur de lana saepe caprina. [Horácio, Epistulae 1.18.15] Um deles, muitas vezes, discute a propósito da lã das cabras. Discute o sexo dos anjos.

1727. Alter se. Um outro eu. VIDE: Alter ipse amicus. Amicum esse alterum se. Amicus alter ego. Amicus alter ipse. Amicus est tamquam alter idem. Est amicus tamquam alter idem. Verus amicus est is qui est tamquam alter idem.

1728. Alter sementem facit, alter metit. Um semeia, outro colhe. Nem sempre dança quem paga a música. VIDE: Alter occidit apros, alter pulpamento fruitur.

1729. Alter statim oblivisci debet dati, alter accepti nunquam. [Sêneca, De Beneficiis 2.10] Um deve logo esquecer-se do que deu, o outro nunca deve esquecer-se do que recebeu. Cale quem deu, e fale quem recebeu. VIDE: Accepti nunquam, cito dati obliviscere.

1730. Altera die. [Vulgata, João 1.29] No dia seguinte. No outro dia. VIDE: Crastino die. In crastino. Die altera.

1731. Altera manu do, et accipio altera. [Grynaeus 179] Com uma das mãos eu dou, com a outra recebo. Altera manu trado, recipio ast altera. [Schottus, Adagia 623]

1732. Altera manu fert aquam, altera ignem. [Erasmo, Adagia 4.4.74] Com uma das mãos traz água, com a outra, fogo. (=Pede com palavras gentis, mas, ao mesmo tempo, faz ameaças). Altera manu fert lapidem, panem ostentat altera. [Plauto, Aulularia 152] Com uma das mãos leva uma pedra, com a outra oferece pão. Altera manu panem ostentat, altera fert lapidem. [Polydorus, Adagia] Altera manu hastam, altera caduceum praeferens. [Manúcio, Adagia 1248] Com uma das mãos traz a lança, com a outra o caduceu. VIDE: Aquas gestat dextra, flammasque sinistra. Calidum et frigidum ex eodem ore flat.

1733. Altera manu scabit caput, altera malam ferit. [Pereira 94] Com uma das mãos faz cafuné, com a outra fere o rosto. Agora dá pão e mel, depois dará pau e fel. Altera manu scabit, altera ferit. [Henderson 17] Com uma das mãos acaricia, com a outra fere. Altera manu caput mulcet, altera ferit. Uma das mãos afaga minha cabeça, a outra fere.

1734. Altera mens asini, mens altera qui regit illum. Um é o pensamento do burro, outro o de quem o dirige. Burro e carroceiro nunca estão de acordo.

1735. Altera natura est habitus; quam iunior artem perdisces, tollet nulla senecta tibi. [Owen, Monosticha 12.103] O hábito é uma segunda natureza; o procedimento que aprendes na juventude, a velhice não tirará de ti. O que se aprende na mocidade, toda a vida dura.

1736. Altera pars otio, pars ista labori. [Inscrição em relógio solar] A outra parte do dia é para o descanso, mas esta é para o trabalho.

1737. Altera pars revocat quidquid pars altera fecit. [Rezende 255] Uma parte desfaz o que a outra fez. Desmancha com os pés o que fez com as mãos.

1738. Altera ridicula est, altera putidula. [Marcial, Epigrammata 20.4] Esta é ridícula, a outra é pretensiosa. Altera rancidula est, altera putidula. Esta é desagradável, a outra é pretensiosa.

1739. Altera vice. Pela segunda vez. VIDE: Vice altera.

1740. Alteri enim nec prodest nec nocet iusiurandum inter alios factum. [Digesta 25.6.1] Juramento feito entre uns não aproveita nem prejudica a outro. VIDE: Iusiurandum alteri neque prodest neque nocet. Iusiurandum inter alios factum nec nocere nec prodesse debet.

1741. Alteri loquaces, alteri voraces. Uns são loquazes, outros vorazes. VIDE: Alii linguam, alii molares. Aliis lingua, aliis dentes. Aliis lingua, aliis vero molares. Est lingua quibusdam, molares at aliis. Illi enim loquaces, hi voraces.

1742. Alteri ne facias quod tibi fieri non vis. [Rezende 257] Não faças a outrem o que não queres que te seja feito. Não faças aos outros o que não queres que te façam. VIDE: Aliis ne feceris, quod tibi fieri non vis. Facere non debet quis alteri, quod sibi fieri nolit. Ne alteri feceris quod tibi non vis fieri. Quod ab alio oderis fieri tibi, vide ne tu aliquando alteri facias. Quod tibi fieri non vis, alteri ne feceris. Quod tibi non optes, alii ne feceris ulli. Quod tibi non vis fieri, alii ne feceris. Quod tibi non vis fieri, alteri ne feceris. Quod tibi non vis, alteri ne facies. Quod tibi fieri non vis, alteri ne facias. Quod tibi non vis, utinam alteri ne facias. Quod sibi quis fieri non vult, alii ne faciat.

1743. Alteri semper ignoscito, tibi ipsi nunquam. [DM 111] Aos outros perdoa sempre, a ti nunca. Perdoai tudo a todos, e a vós, nada.

1743a. Alteri stipulari nemo potest. [Justiniano 3.19.19] A ninguém é lícito estipular por outrem. VIDE: Nemo alteri stipulari potest. (=Estipular. Ajustar ou convencionar por meio de contrato ou promessa jurídica).

1744. Alteri sic tibi age! Faze ao outro como fazes a ti! Alteri sic tibi.

1745. Alteri vivas oportet, si tibi vis vivere. [Sêneca, Epistulae Morales 48.2] É preciso que vivas para teu próximo, se queres viver para ti. Não se pode viver sem amigos. VIDE: Miserum est carere consuetudine amicorum. Quae potest esse iucunditas vitae, sublatis amicitiis? Sine amico non potes bene vivere. Tanti homo est sine amico, quanti corpus absque spiritu est. Tolerabilius vivere sine pecuniis, quam sine amicis.

1746. Alterius alter est sensus. [Grynaeus 178] A percepção de cada um é diferente. Cada um vê mal ou bem conforme os olhos que tem. Quantas cabeças, tantas opiniões. VIDE: Tot capita, tot sensus.

1747. Alterius circumventio alii non praebet actionem. [Digesta 50.17.49] O ato doloso de um não proporciona ação contra o outro (que dele não participou).

1748. Alterius damnum gaudium haud facias tuum. [Publílio Siro] Não faças da desgraça alheia tua satisfação. Não te alegres do meu luto; quando ele for velho, o teu será novo.

1749. Alterius dictum aut factum ne carpseris unquam, exemplo simili ne te derideat alter. [Dionísio Catão, Disticha 3.7] Nunca critiques o que outrem diga ou faça, para que, em situação igual, outrem não te ridicularize.

1750. Alterius festum solum invitatus adibis. [Pereira 120] A festa alheia só irás convidado. A boda ou batizado não vás ser sem convidado. Quem não te roga, não lhe vás à boda. VIDE: Ad consilium ne accesseris, antequam voceris. Antequam voceris, ad consilium ne accesseris. Antequam voceris, ne accesseris. Consilium ne adeas invocatus. Haud advocatus ne ad consilium accesseris. Invocatis nullus est locus. Non invitatus hospes minime est gratus.

1751. Alterius hic messem metis. [Schottus, Adagia 637] Aqui tu segas a seara alheia. Metei-vos onde não vos chamam. Metes o nariz onde não te compete. VIDE: Alienam metis messem. Messem metis alienam. Metis ubi non seminasti, et congregas ubi non sparsisti. Sub aliena arbore fructum legis.

1752. Alterius litteras, crumenam et abacum ne inspicito. [Bebel / Eiselein 95] Não metas o nariz em carta, nem em bolsa, nem em contas dos outros.

1753. Alterius mora alteri non nocet. [Digesta 22.1.32.4] A mora de um (devedor) não prejudica o outro.

1754. Alterius neglegentia aut cupiditas huic qui diligens fuit, nocere non debet. [Digesta 42.5.6.2, adaptado] A negligência ou a cobiça de um não deve prejudicar a quem foi diligente.

1755. Alterius non sit, qui suus esse potest. [Gualterius Anglicus, Fabulae Aesopicae 21b.22; Pereira 120] Quem pode ser seu, não seja de outrem. Quem pode ser livre, não se cative. Quem pode ser seu, sendo de outro, é sandeu. Alterius non sit, qui potest esse sui. Alterius ne sit, qui suus esse potest. VIDE: Cum tuus es, noli servire nisi tibi soli. Est foculus proprius multo pretiosior auro. Libertas fulvo pretiosior auro. Non bene pro toto libertas venditur auro.

1756. Alterius potius quam tua laus tibi sit. [Petrus Abelardus, Carmen ad Astralabium 340] É melhor que o elogio venha de outrem que de ti.

1757. Alterius pulsa fores. Vai bater em outra porta. Bater a outra porta, que esta não se abre. Quem não te conhece, que te compre. VIDE: Aliam quercum excute! Non mihi fucum facies. Os rosum rodere non possum. Tollat te qui non novit.

1757a. Alterius sic altera poscit opem res, et coniurat amice. [Horácio, Ars Poetica 410] Assim uma coisa reclama o auxílio da outra, e conspiram amigavelmente. VIDE: Gratia gratiam parit.

1757b. Alterius solutio totam obligationem interemit. [Digesta 44.7.44.3] O pagamento de um desfaz toda a obrigação.

1758. Alterius sub nutu degere vitam. Viver a vida sob o arbítrio de outrem. Alterius sub nutu degitur aetas. [Lucrécio, De Rerum Natura 4.1125] A vida passa sob o arbítrio de outrem. VIDE: Alieno arbitrio. Alieno arbitrio vivere. Alieno arbitratu vivere. Alieno more vivere. Alieno nutu vivere. Non ex alieno arbitrio pendet. Suis stat viribus.

1759. Alterius vitium acute cernis, et tua non vides. [Schottus, Adagialia Sacra 17] Percebes com clareza o vício alheio, mas os teus não vês. O macaco vê o rabo da cutia, mas não vê o seu. Ri-se o roto do esfarrapado, e o sujo do mal lavado. Alterius vitia acute cernis, et tua non vides. Os vícios alheios vês claramente, mas os teus não vês. VIDE: Cernere festucam mos est in fratris ocello, in propriis oculis non videt ipse trabem. Crimina qui cernunt aliorum, non sua cernunt. Domi talpa, foris lynx. Ebrietatem patri obicis ebrius. Festucam in oculo fratris cernimus; at in proprio ne trabem quidem animadvertimus. Festucam in alterius oculo vides, in tuo trabem non vides. Foris Argus, domi talpa. Foris oculatus, caecus domi. Homines aliena melius vident et diiudicant quam sua. Homines plus in alienis negotiis vident quam in suo. In admonendum sapimus omnes; verum ubi peccamus ipsi, non videmus propria. In alienis vitiis lyncei sumus, in nostris caeci. In propriis vitiis talpae, in alienis lynces sumus. In se tentat descendere nemo. Lynx foris, talpa domi. Manticam in tergo habet. Nemo in sese tentat descendere! Nemo videt oculum suum. Non videmus manticae quod in tergo est. O miserum bellum, dum tundit asellus asellum! Oculus videns alia, seipsum non videt. Parva aliorum vitia ridetis, sed maiora, quae vos ipsos dedecorant, non videtis. Parva in aliis reprehendimus, et nostra maiora pertransimus. Plus in alieno, quam in suo videt. Plus in alieno quam in suo negotio vident homines. Praecedenti spectatur mantica tergo. Qui morus omnia cernit, haud sese videt. Quid autem vides festucam in oculo fratris tui, et trabem in oculo tuo non vides? Stultitiae est aliorum vitia cernere, oblivisci suorum. Vitia sua nemo videt.

1760. Alternando boni nos dona manemus amici. [DAPR 488] Trocando presentes, nós permanecemos bons amigos. É dando que se recebe. Os pequenos presentes fortalecem a amizade. Os pequenos obséquios mantêm a amizade.

1761. Alternant spesque timorque fidem. [Ovídio, Heroides 6.40] A esperança e o medo se alternam com a confiança.

1762. Alternis dicetis; amant alterna Camenae. [Virgílio, Eclogae 3.59] Vós cantareis um de cada vez: as Camenas apreciam os cantos alternados. Alternis cantemus; amant alterna Camenae. [Victor Hugo / Pierre Larousse 34] Cantemos um de cada vez: as Camenas apreciam cantos alternados. VIDE: Amant alterna Camenae.

1763. Alternis diebus. Em dias alternados.

1764. Alternis horis. Em horas alternadas.

1765. Alternatim. Alternadamente. Alternis vicibus. [Jur / Black 100]

1766. Alterum illud ignorari non oportet, quod non omnibus aegris eadem auxilia conveniunt. [Celso, De Medicina 3.5] Há outra coisa que não convém ser ignorada: que os mesmos remédios não servem para todos os doentes.

1767. Alterum intuere, ne laedaris, alterum, ne laedas. [Sêneca, Epistulae Morales 103.3] Observa um, para não seres lesado, o outro, para não lesares.

1768. Alterum non laedere. Não se deve prejudicar a outrem. VIDE: Honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere.

1769. Alterum pedem in cymba Charontis habet. [Erasmo, Adagia 2.1.52] Já tem um pé na barca de Caronte. (=Está próximo da morte. Caronte era o barqueiro dos infernos). Tem um pé no caixão. Está com o pé na cova. Alterum pedem in cumba Charontis habet. Alterum pedem in tumulo habet. Está com um pé no túmulo. Alterum pedem in sepulcro habet. [Erasmo] VIDE: Pedem alterum in cymba Charontis habet.

1770. Alterutra clarescere fama. [Rezende 262] Tornar-se célebre por qualquer meio.

1770b. Altior ascensus, gravior plerumque ruina est. [Samuel Singer, Thesaurus Proverbiorum Medii Aevi 144] Quando a subida é mais alta, geralmente a queda é mais violenta. De grande subida, grande caída. Quanto mais alto se vai, de mais alto se cai. Quanto mais alto o coqueiro, maior é o tombo. Altior ascensus casu graviora laborat. [Juan de Yriarte, Obras Sueltas 2.63] Subida mais alta sofre queda mais violenta. VIDE: De alto peior est ruina. De excelso graviors casus est. Ex alto casus gravior. Excelsis multo facilius casus nocet. Periculosior casus ab alto. Quanto altior est ascensus, tanto durior descensus. Quanto altior gradus, tanto profundior casus. Quanto altius ascendit homo, lapsus, tanto altius cadet. Quanto gradus altior, tanto casus gravior. Quanto in loco superiore, tanto in periculo maiore. Qui petit alta nimis, retro lapsus ponitur imis. Qui petit excelsa debet vitare ruinam. Qui scandunt in altum, lapsu graviore ruunt. Quo altior gradus, tanto profundior casus. Ruina quae de alto est, semper magna est. Ruina quae de alto fit, graviori casu colliditur. Scansores colum frangunt meliores. Semper ex alto periculosior casus est. Tolluntur in altum, ut lapsu graviore ruant.

1771. Altiora in votis. [Divisa] Coisas mais elevadas estão nos meus desejos.

1772. Altiora peto. [DAPR 698] Aspiro a coisas mais elevadas.

1773. Altiora semper petens. [Divisa de Petrópolis, RJ] Buscando sempre coisas mais elevadas.

1774. Altiora te ne quaesieris, et fortiora te ne scrutatus fueris. [Vulgata, Eclesiástico 3.22] Não procurarás saber o que excede a tua capacidade e não especularás o que ultrapassa as tuas forças. VIDE: Quae supra nos nihil ad nos. Quod supra nos, nihil ad nos.

1775. Altis plerumque adiacent abrupta. [DAPR 693] Quase sempre os abismos são vizinhos dos cumes. Quem muito alto vai de muito alto cai. Quanto mais alta a berlinda, maior o trambolhão. VIDE: Plerumque altis et excelsis adiacent abrupta.

1776. Altissima quaeque flumina minimo labuntur sono. [Quinto Cúrcio, Historiae 7.4.13] Os rios mais profundos correm com menor ruído. Águas tranqüilas, águas profundas. Água silenciosa, a mais perigosa. Cuidado com o homem que não fala e com o cão que não ladra. Altissima flumina minimo sono labuntur. VIDE: A cane muto et aqua silente cave tibi. Ab homine et flumine taciturno cave. Amnis qua spumas non agit, ibi altissimus. Aqua profunda est quieta. Cave tibi a cane muto et aqua silenti. Consistenti aquae et silentioso homini non multum fidendum. Flumina tranquillissima saepe sunt altissima. Gurgite sub leni fallit metuenda vorago. Minimo sono labuntur alta flumina. Ne credas undam placidam non esse profundam. Non credas undam placidam non esse profundam. Qua flumen placidum est, forsan latet altius unda. Quamvis sint lenta, sint credulla nulla fluenta. Qui fuerit lenis, tamen haud bene creditur amni. Quietae aquae non credere. Quo flumen placidum est, forsan latet altius unda. Quo minus est murmur, plerumque est altior unda.

1777. Altissimus enim est patiens redditor. [Vulgata, Eclesiástico 5.4] O Altíssimo é um pagador paciente. O castigo demora, mas não falha.

1778. Altius ibunt qui ad summa nituntur. [Divisa] Mais alto subirão os que buscam o cume.

1779. Altius praecepta descendunt, quae teneris imprimuntur aetatibus. [Sêneca, Ad Helviam 18.18] Chegam a maiores profundidades os ensinamentos gravados em tenra idade. O que se aprende no berço dura até a sepultura. VIDE: A teneris consuescere, multum est. Cui puer assuescit, maior dimittere nescit. Dediscit animus sero quod didicit diu. Demere nemo potest vasi cuicumque saporem primum sive bonum teneat sive deteriorem. Difficile corrigitur nequitia quam concipit quis in pueritia. Difficulter eraditur quod rudes animi perbiberunt. In teneris consuescere multum est. Natura tenacissimi sumus eorum, quae rudibus annis percepimus. Qui non assuescit virtuti, dum iuvenescit, a vitiis nescit desistere, quando senescit. Quo semel imbuta est recens, servabit odorem testa diu. Quod iuvenis assuescit, senex dimittere nescit. Quod nova testa capit, inveterata sapit. Quod puer assuescit, facile dimittere nescit. Quod puer assuescit, leviter dimittere nescit. Quos pueri mores didicere, tenent seniores. Sapiunt vasa, quicquid primum acceperunt. Sapor quo nova imbuas vasa, durat. Stulti qui crescunt, stulti sunt quando senescunt. Surculus est qualis, talis et arbor erit.

1780. Altivolans volucris victum sibi quaerit in imis. [Binder, Thesaurus 142] Ave que voa alto procura sua comida no chão.

1781. Altum silentium. [Virgílio, Eneida 10.63] Um silêncio profundo.

1782. Alucinari in meridie. Sonhar ao meio-dia. Ver estrelas ao meio-dia.

1783. Alumni. Os alunos. Os estudantes. Os estudantes de uma universidade.

1784. Alumnus sapientis sapiens. [Manúcio, Adagia 12] O aluno do sábio é sábio. De bom mestre, bom discípulo.

1785. Ama, et fac quod vis. Ama e faze o que quiseres. VIDE: Dilige, et quod vis fac.

1786. Ama nesciri et pro nihilo reputari. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 1.2.15] Ama permanecer desconhecido e ser contado como nada.

1787. Ama proximum. [Tales de Mileto / Rezende 271] Ama teu próximo.

1788. Ama tamquam osurus, oderis tamquam amaturus. [Bias / Erasmo, Adagia 2.1.72] Ama como se houvesses de odiar, odiarás como se houvesses de amar. VIDE: Amare oportet tamquam osuros, et odisse tamquam amaturos. Amicum ita habeas posse ut fieri hunc inimicum scias. Et ama tamquam inimicus futurus, et odi tamquam amaturus. Ex inimico cogita posse fieri amicum. Ita amare oportere, ut si aliquando esset osurus. Ita amicum habeas, posse ut facile fieri hunc inimicum putes. Sicut osurus adama, oderis velut amaturus.

1789. Amabilis increpatio non est damnatio. Uma admoestação gentil não é uma acusação.

1790. Amabilis insania. Gentil loucura. Doce ilusão. Amabilis insania, et mentis gratissimus error. [Horácio, Carmina 3.4.5] Uma doce ilusão, e um agradável erro da mente.

1791. Amabit sapiens, cupient ceteri. [Afrânio / Apuleio, Apologia 12] O sábio amará, os demais apenas terão desejo.

1792. Amandi nec multi nec nulli. [Rezende 266] Nem devem ser amados muitos, nem nenhum. Amigos, nem muitos nem nenhum. Muitos amigos em geral, e um em especial. VIDE: Amici nec multi, nec nulli. Amici nec multi, nec nullus. Nec multis, ac nec nulli dicaris amicus. Nec nulli sis amicus, nec omnibus. Neque nulli sis amicus, neque multis.

1793. Amandus est generator, sed creator praeponendus est. O pai deve ser amado, mas o Criador deve ser colocado à frente.

1794. Amans amanti medico. Um namorado é médico do outro.

1795. Amans, amens. Homem apaixonado não tem juízo. Homem com amores é odre de vento. VIDE: Amantes, amentes. Omnis amans amens.

1795a. Amans et amens, non nisi una littera discrepant. As palavras "amans" (amante, apaixonado) e "amens" (louco, desatinado) só se diferenciam por uma única letra.

1796. Amans iratus multa mentitur sibi. [Publílio Siro] O homem apaixonado, quando está zangado, imagina muitas coisas falsas.

1797. Amans, ita ut fax, agitando ardescit magis. [Publílio Siro] O homem enamorado, como a tocha, quando se agita, mais se inflama. Homem apaixonado e pássaro com visgo, quanto mais se debatem, mais se prendem. VIDE: Amans, sicut fax, agitando ardescit magis.

1798. Amans quae non oportent, minime adamabis quae oportent. [S.Nilo / Bernardes, Nova Floresta 1.376] Amando o que não deves amar, de modo algum amarás o que deves. Amans quae non oportet, non amabis quae oportet. [Apostólio 20.22]

1799. Amans quid cupiat scit, quid sapiat non videt. [Publílio Siro] O homem enamorado sabe o que deseja, mas não vê o que precisa saber.

1800. Amans quod suspicatur, vigilans somniat. [Publílio Siro] O homem apaixonado sonha acordado com o que suspeita.

Ao Topo