DICIONÁRIO DE EXPRESSÕES E FRASES LATINAS

Compilado por HENERIK KOCHER

Home - Introdução - Bibliografia - Abreviaturas

A  B  C  D  E  F  G  H  I  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  VZ

M1  M2  M3  M4  M5  M6  M7  M8  M9  M10  M11

M1: 1-200

1. Machinas post bellum afferre. [Erasmo, Adagia 3.1.17] Trazer a artilharia depois de terminada a batalha. Casa arrombada, trancas à porta. Chegar ao atar das feridas. Machinas post bellum! (Chegas com a) artilharia depois da batalha! Isso são horas?! VIDE: Accepto claudenda est ianua damno. Cena comesa venire. Finito bello auxilium. Post bellum, auxilium. Post bellum, machinas. Post bellum suppetiae venerunt.

2. Macilenti pediculi acrius mordent. [Wander 1066; Emanuel Strauss, Dictionary of European Proverbs 991] Piolhos magros mordem com mais força. Magricela come sempre, come tudo, tudo, tudo. VIDE: Hirudo, nisi plena, non omittit cutem. Multum mordentes muscae sunt esurientes. Muscae famelicae altius infingunt aculeum. Non missura cutem, nisi plena cruoris hirudo.

3. Macte animo! Ânimo! Coragem! Macte virtute! Macte animo, iuvenis! [Estácio, Silvae 5.97] Coragem, jovem! Macte animo, generose puer, sic itur ad astra! [Rezende 3238] Coragem, nobre rapaz; é assim que se chega às estrelas.

4. Macte nova virtute, puer; sic itur ad astra! [Virgílio, Eneida 9.641] Bravo pela tua jovem coragem, rapaz; assim se chega às estrelas. VIDE: Sic itur ad astra.

5. Macula originalis. O pecado original. VIDE: Originale peccatum. Originalis macula. Peccatum originale.

6. Maerore et dolore consenescimus. Com a tristeza e a dor, envelhecemos. VIDE: Ante diem canos anxia cura facit.

7. Maerores hominibus pariunt morbos. [Medina 651] As tristezas causam doenças nos homens.

8. Magis ad ostentationem quam ad necessitatem. [Maturinus Corderius, Colloquia Scholastica] Mais para ostentação que por necessidade.

9. Magis adducto pomum decerpere ramo, quam decaelata sumere lance, iuvat. [Ovídio, Ex Ponto 3.5.19] É mais agradável colher o fruto do ramo puxado que tirá-lo de um prato cinzelado.

10. Magis adulatio quam hostis reges et principes perdit. [Vieira, Sermão da Primeira Sexta-Feira da Quaresma (1651)] A bajulação arruina os reis e generais mais do que o inimigo. VIDE: Regnum saepius ab assentatoribus, quam ab hostibus everti solet.

11. Magis aequo. [Jur] Mais do que o justo.

12. Magis alii homines quam alii mores. [Tacito, Historiae 2.95] Foram antes homens diferentes do que costumes diferentes. VIDE: Alii homines, alii mores.

13. Magis amat obiurgator sanans quam adulator unguens caput. [S.Agostinho, Epistulae 28.4.6] Mais amigo é o censor que corrige nossos erros do que o adulador que perfuma nossa cabeça. Antes ser repreendido de quem quer bem que ser louvado de adulador. VIDE: Melius est a sapiente corripi quam stultorum adulatione decipi.

14. Magis atque magis clarescunt sonitus. [Virgílio, Eneida 2.299] Os ruídos se tornam cada vez mais nítidos.

15. Magis audiendum quam auscultandum. [Pacúvio / Cícero, De Divinatione 1.57] É mais para se ouvir do que para se crer.

16. Magis cavenda amicorum invidia, quam insidiae hostium. [Publílio Siro] Deve-se temer mais a inveja dos amigos do que as armadilhas dos inimigos. Deus me guarde dos amigos, que dos inimigos me guardarei eu. VIDE: Ab inimicis possum mihi ipsi cavere, ab amicis vero non.

17. Magis consiliarius est, quam auxiliarius. [Plauto, Truculentus 197] Dá mais conselho do que auxílio. É mais fácil aconselhar que ajudar. Nada é mais fácil de fazer do que aconselhar e repreender. VIDE: Facias ipse quod faciamus nobis suades.

18. Magis de bono quam de malo lex intendit. [Jur / Black 1139] A lei favorece mais a boa interpretação do que a má. (=Quando as palavras de um acordo são suscetíveis de duas interpretações, uma favorável, outra desfavorável, a lei adota a primeira).

19. Magis deos miseri quam beati colunt. [Sêneca Retórico, Controversiae 8.1.360] Os infelizes cultuam os deuses mais do que os felizes. Magis Deum miseri quam beati colunt. Mais cultuam a Deus os infelizes do que os felizes.

20. Magis docet qui prudenter interrogat. [S.Jerônimo, Ad Paulinum / Rezende 3241] Ensina mais quem pergunta com sabedoria.

21. Magis ea percipimus atque sentimus quae nobis ipsis aut prospera aut adversa eveniunt, quam illa, quae ceteris. [Cícero, De Officiis 1.9] Compreendemos e sentimos mais o que de bom ou de mau nos acontece do que aquilo que sucede aos outros.

22. Magis erit animorum quam corporum coniugium. [Erasmo, Colloquia Familiaria 18] Será mais uma união de espíritos do que de corpos.

23. Magis esse quam videri oportet. [DAPR 808] Mais importa ser do que parecer. Antes ser que parecer. VIDE: Cato esse quam videri bonus malebat. Esse potius quam haberi. Esse quam videri.

24. Magis experiendo, quam discendo cognoscitur. [Pereira 109] Mais se sabe por experiência que por aprender. Mais vale experiência do que ciência. VIDE: Experiendo tamen magis quam discendo cognovi. Experientia docet. Experientia praestantior arte. Nisi per te sapias, frustra sapientem audias.

25. Magis exspectandum quid liceat quam quid expediat. Deve-se desejar mais o que é lícito do que o que é vantajoso. VIDE: Magis spectandum quid liceat quam quid expediat.

26. Magis exurunt, quos secretae lacerant curae. [Sêneca, Agamemnon 664] Sofrem mais aqueles a quem atormentam preocupações secretas.

27. Magis fides proxima est adversus semetipsos confitentes quam pro semetipsis negantes. [Tertuliano, Apologeticus 23.5] A sinceridade está mais perto dos que confessam contra si mesmos que dos que negam em favor de si mesmos.

28. Magis fidus heres nascitur, quam scribitur. [Publílio Siro] É mais confiável o herdeiro de nascimento do que o de testamento.

29. Magis homines oboediunt auro quam Christo. [S.Boaventura / Bernardes, Nova Floresta 1.499] Os homens obedecem mais ao ouro que a Cristo.

30. Magis illa iuvant quae pluris ementur. [Juvenal, Satirae 11.16] Dão-nos maior prazer as coisas que custam mais caro. O que custa é o que lustra. VIDE: Carius est quidquid magna mercede paratur. Gratiora sunt quae pluris emuntur.

31. Magis industriae quam fortunae. Com mais trabalho do que sorte. O trabalho dá o que a sorte nega. Magis industriae quam fortunae fido. Confio mais no trabalho do que na sorte.

32. Magis malitia pertinet ad viros, quam ad mulieres. [Plauto, Truculentus 810] A maldade é mais comum aos homens do que às mulheres.

32a. Magis metuendi taciturni et lenes, quam feroces et clamatores. Os calados e os gentis devem ser mais temidos do que os brigões e barulhentos.

33. Magis metuunt mortem, qui domi habent unde possint suaviter vivere. [Rezende 3245] Mais temem a morte aqueles que têm em casa do que possam viver folgadamente.

34. Magis minusve. Mais ou menos.

35. Magis movent exempla quam verba. Os exemplos convencem mais que as palavras. Exemplos farão mais que doutrina. Frei exemplo é o melhor pregador. Magis movent exempla quam verba, facta quam dicta, experimenta quam ostentamenta; exemplum Alexandri pugnantis quam verba Aristotelis disputantis. [Frei Gil de Zamora, De Preconiis Hispaniae] Mais movem os exemplos do que as palavras, as ações do que as afirmações, as realizações do que as bazófias; o exemplo de Alexandre guerreiro do que as palavras de Aristóteles brigão. Magis movent exempla humilium quam verba superborum. Mais movem os exemplos dos humildes do que as palavas dos soberbos. VIDE: Adulescentia nulla re magis quam exemplis instruitur. Efficacior vox operis quam sermonis. Exempla, magis quam verba, movent. Homines amplius oculis quam auribus credunt. Longum iter per praecepta, breve et efficax per exempla. Melius homines exemplis docentur. Plus movent exempla quam verba. Praecepta ducunt, exempla trahunt. Verba docent, exempla trahunt. Verba movent, exempla trahunt.

36. Magis mutus quam piscis. [Erasmo, Adagia 1.5.29] Mais mudo do que um peixe. Não sabe dizer palavra. Magis mutus pisce. Magis mutus ipsis piscibus. [Manúcio, Adagia 203] Mais mudo que os próprios peixes. Magis mutus quam turdus. [Schottus, Adagia 463] Mais mudo que um peixe. (=Turdus, neste adágio, é o nome de certo peixe). VIDE: Statua taciturnius.

37. Magis nocent insidiae quae latent. [Sêneca Retórico, Controversiae 1.21; Grynaeus 397] São mais perigosas as armadilhas que estão escondidas. Os males ocultos e os inimigos secretos são os mais perigosos.

38. Magis offendit nimium quam parum. [Cícero, Orator 73] O excesso prejudica mais do que a falta. Todo excesso prejudica. VIDE: Cave quod est nimium. Moderata laudamus, excessus vituperamus.

39. Magis pauper ille est, qui cum multa habeat, plura desiderat. [Minúcio Félix, Octavius 36] Mais pobre é quem, embora tenha muito, deseja mais. Pobre não é quem pouco tem, mas quem cobiça o muito a alguém. VIDE: Non qui parum habet, sed qui plus cupit, pauper est.

40. Magis pedes quam arma Numidas tutata sunt. [Salústio, Bellum Iugurthinum 74] Mais os pés do que as armas salvaram os númidas.

41. Magis prodesse quam praeesse. [Divisa] Antes ser útil que se destacar. VIDE: Prodesse magis quam praeesse.

42. Magis res quam verba intuenda sunt. [Digesta 23.3.41.1] Devem ser considerados mais os fatos do que as palavras.

43. Magis spectandum quid liceat quam quid expediat. [Grynaeus 432] Deve-se desejar mais o que é lícito do que o que é vantajoso. VIDE: Magis exspectandum quid liceat quam quid expediat.

44. Magis sum quam ille, qui iam nullus est. [Grynaeus 166] Sou mais do que ele, que não é ninguém.

45. Magis urgent saeva inexpertos. [Sêneca, De Providentia 4] Os sofrimentos acabrunham mais os que nunca os experimentaram.

46. Magis utile nil est artibus his, quae nil utilitatis habent. [Ovídio, Ex Ponto 1.5.53] Nada é mais útil ao homem do que aquelas artes que não têm nenhuma utilidade.

47. Magis valet homo propter id quod est quam propter id quod habet. [Papa Paulo VI] O homem vale mais pelo que é do que pelo que tem. Mais vale boa regra que boa renda.

48. Magis valet longa via ad paradisum quam brevis ad infernum. [Petrus Alphonsus, Disciplina Clericalis 18] Mais vale longo caminho para o paraíso do que curto para o inferno.

49. Magis valet qui nescit quod calamitas valet. [Publílio Siro] Pode mais quem não sabe o que pode a infelicidade.

50. Magis veritas oculata fide quam per aures animis hominum infingitur. [Institutiones 3.6.2] A verdade penetra mais no espírito dos homens pela garantia dos olhos do que pelos ouvidos. Vista faz fé. VIDE: Homines amplius oculis quam auribus credunt.

51. Magis vident oculi quam oculus. [Rezende 3256] Mais vêem dois olhos do que um. VIDE: Duo oculi plus vident quam unus. Cernere plus uno lumina bina queunt. Longius ille videt, qui multis spectat ocellis. Oculi plus vident quam oculus. Plura oculi quam oculus cernunt. Plura oculos quam oculum cernere. Plus vident oculi quam oculus. Unus vir non omnia videt. Unus vir haud cernit omnia.

52. Magis virtus quam genus nobilitatem efficit. [Christian Matthiae, Theatrum Historicum 728] A virtude dá mais nobreza do que a origem. Da virtude vem a nobreza. A nobreza adquire-se vivendo, não nascendo. Deixemos pais e avós, por nós mesmos sejamos bons. VIDE: Datur meritis maiorum nulla gloria. Nobilis est ille, quem nobilitat sua virtus. Nobilis est ille, quem nobilitavit sua virtus; degener est ille, quem virtus nulla beavit. Nobilitatis virtus non stemma character. Non genus virum ornat. Nostra nos virtute decet, non sanguine niti. Sola virtus nobilitat. Sola virtus, non maiorum sanguis, verae nobilitatis firmum est argumentum. Virtus sola nobilitat. Virtus, non stemma. Virtute decet, non sanguine niti.

53. Magister adest et vocat te. [Vulgata, João 11.28] O mestre está aqui e chama-te.

54. Magister alius casus. [Rezende 3250] O infortúnio é um segundo mestre.

55. Magister artis ingeniique largitor venter. [Pérsio, Satirae, Prologus 11] O estômago é mestre da arte e distribuidor de talento. A necessidade espicaça o engenho. A fome e a sede põem a lebre a caminho. Magister artis venter. VIDE: Artificia docet fames. Efficacior est omni arte necessitas. Etiam stultis acuit ingenium fames. Fames acuit animantibus ingenium. Ingeniosa gula est.

56. Magister artium usus. [Columela, De Re Rustica 4.11, adaptado] A prática é a mestra das artes. A prática é a mestra de tudo. VIDE: Exercitatio facit magistrum. Exercitatio optimus est magister.

57. Magister barbatus. O mestre barbado. (=Um filósofo). VIDE: Barbatum haec crede magistrum.

58. Magister caerimoniarum. O mestre de cerimônias. Magister Caerimoniarum Pontificalium. [Constitutio Apostolica, De Sede Apostolica Vacante Deque Electione Romani Pontificis] O mestre de cerimônias pontificais.

59. Magister dixit. O mestre disse. Isto não se discute. VIDE: Ipse dixit, magister dixit. Iurare in verba magistri. Nullius addictus iurari in verba magistri.

59a. Magister est erroris qui veritatis discipulus non fuit. Quem não foi aluno da verdade é professor do erro.

60. Magister est prioris posterior dies. [Rezende 3253] O dia seguinte é mestre do dia anterior. Depois do fato, todo o mundo é sábio. VIDE: Dies diem docet. Dies posterior prioris est discipulus. Discipulus est prioris posterior dies.

61. Magister inter pares. Um mestre entre mestres.

62. Magister morum. O censor dos costumes.

63. Magister navis. O capitão do navio.

64. Magister orandi optimus necessitas. [Publílio Siro] A necessidade é o melhor mestre de oratória. O precisar ensina a rezar.

65. Magister scientiae. Mestre em ciências.

66. Magister usus omnium est rerum optimus. [Publílio Siro] O uso é o melhor mestre de todas as coisas. A prática é a mestra de todas as coisas. Usa e serás mestre. A experiência é a mestra da vida. Magister optimus usus. Magister rerum usus. [Black 1140] Magistra rerum experientia. [Black 724] VIDE: Cunctarum rerum doctor certissimus usus. Multa me docuit usus, magister optimus. Usus efficacissimus rerum omnium magister. Usus est magister optimus. Usus est magister rerum. Usus magister egregius. Usus magister optimus. Usus omnium rerum optimus magister. Usus optimus rerum magister.

67. Magister societatis. [Jur / Black 1140] O administrador da sociedade.

67a. Magistra est vita rustica parcimoniae. [Cícero / Noel, Dictionarium Latinum-Gallicum 559] A vida rústica é a escola da frugalidade.

68. Magistra et duce natura. [Cícero, De Finibus 1.71] Com a natureza como mestra e guia. VIDE: Praesertim natura ipsa magistra et duce.

68a. Magistra virtutis disciplina. A disciplina é mestra da virtude.

69. Magistratum gerens, audi et iuste et iniuste. [Erasmo, Adagia 2.7.89] Exercendo um cargo, ouve tanto o justo como o injusto. O bom juiz ouve o que cada um diz. VIDE: Princeps iniqua et aequa pariter audias. Si praees, audi et iuste et iniuste dicta.

70. Magistratus est lex loquens; lex autem est mutus magistratus. [Jur] O magistrado é a lei falando; a lei é o magistrado mudo. Magistratum legem esse loquentem, legem autem mutum magistratum. [Cícero, De Legibus 3.1.2]

71. Magistratus facit hominem. [DAPR 782; Malloux 351] O ofício faz o homem. Magistratus facit homines.

72. Magistratus vilem virum arguit. [Rezende 3255] O ofício descobre o homem de pouco valor. Dá ofício ao vilão, conhecê-lo-ão. Se queres saber quem é o vilão, mete-lhe a vara na mão. Magistratus virum arguit. O poder revela o homem. Magistratus virum demonstrat. [Apostólio 4.51] Magistratus hominem demonstrat. Magistratus virum indicat. [Erasmo, Adagia 1.10.76] Magistratus virum ostendit. [Schottus, Adagia 372] Magistratus virum indicant. [Pereira 122] Os cargos revelam o homem. VIDE: Senatus ostendit virum, et senatum vir.

73. Magistrum metue. [Dionísio Catão, Monosticha 4] Respeita teu professor.

74. Magna cadunt, inflata crepunt, tumefacta premuntur. [Prudêncio, Psychomachia, 1, 286] As coisas grandes caem, as infladas explodem, as inchadas são espremidas. VIDE: Desine grande loqui; frangit Deus omne superbum.

75. Magna Charta Libertatum. A Magna Carta das Liberdades. (=Documento constitucional imposto ao Rei João, da Inglaterra, em 1215, pelos Barões). Magna Charta.

76. Magna civitas, magna solitudo. [Estrabão / Erasmo, Adagia 2.4.54] Cidade grande, grande solidão.

77. Magna comitante caterva. [Virgílio, Eneida 2.40] Acompanhado de grande multidão.

78. Magna componere parvis. [Black 1141] Comparar coisas grandes com coisas pequenas. VIDE: Si componere magnis parva mihi fas est. Si parva licet componere magnis.

79. Magna confusio. [Cícero, De Natura Deorum 1.3] Uma grande confusão.

80. Magna consolatio est patientis, si secum habeat condolentem. [S.Ambrósio, In Epistulam ad Corinthios Secundam] É grande o consolo de quem sofre, se tem companheiro de sofrimento. Mal de muitos, consolo é. Tristeza dividida, tristeza aliviada. VIDE: Calamitatum habere socios miseris est solacio. Commune naufragium, omnibus est consolatio. Commune naufragium, omnibus solacium. Commune naufragium omnibus solatio est. Consolatio miserorum est habere socios. Gaudium est miseris socios habere poenarum. Solacium est miseris socium habere malorum. Solamen miseris socios habuisse malorum. Solamen miseris socios habuisse doloris.

81. Magna culpa. [Jur / Black 1141] Uma grande falta. Uma grande negligência.

81a. Magna culpa dolus est. A grande culpa é dolo. VIDE: Culpa lata dolo aequiparatur. Magna neglegentia culpa est; magna culpa dolus est.

82. Magna cum laude. [Quinto Cúrcio, Historiae 4.9] Com grande louvor.

83. Magna cura cibi, magna virtutis incuria. [Amiano Marcelino, Historiae 16.5.2] Grande preocupação com a comida, grande negligência com a virtude.

84. Magna debet esse eloquentia quae invitis placeat. [Sêneca Retórico, Controversiae 10.4] Grande deve ser a eloqüência que agrada até aos que se opõem.

85. Magna difficultas impossibilitati aequiparatur. [Jur] Uma grande dificuldade se equipara à impossibilidade. VIDE: Difficultas magna impossibilitati aequiparatur.

86. Magna dii curant, parva neglegunt. [Cícero, De Natura Deorum 2.167] Os deuses se ocupam das coisas grandes, desprezam as pequenas. As águias não caçam moscas. VIDE: Aquila non captat muscas. De minimis non curat praetor.

87. Magna dispositio est, hostem fame magis urgere quam ferro. [Vegécio, Epitoma Rei Militaris 26] É boa tática atacar o inimigo mais pela fome do que pela espada.

88. Magna est admiratio copiose sapienterque dicentis. [Cícero, De Officiis 2.48] É grande a admiração por quem fala com abundância e sabedoria.

89. Magna est enim vis humanitatis; multum valet communio sanguinis. [Cícero, Pro Roscio 22.63] Grande é o poder da cortesia; muito mais, porém, vale o parentesco. VIDE: Magna est vis humanitatis.

89a. Magna est fames, quae lupum a lupo vorari cogit. É grande a fome que obriga um lobo ser devorado por outro. Quando um lobo come outro, fome há no souto. VIDE: Acerba sunt tempora, quibus lupum lupus est.

90. Magna est manus regis, et valida. A mão do rei é grande e poderosa. O braço do rei e a lança longe alcançam. VIDE: A regibus cavendum, quod eis praelonga sint brachia. An nescis longas regibus esse manus? Longae regum manus. Longae sunt regibus manus. Longae tyrannorum manus. Longas esse regibus manus. Manus regum longae.

91. Magna est rerum facta commutatio. As coisas mudaram muito. VIDE: Fortuna parvis momentis magnas rerum commutationes efficit.

92. Magna est res scire vivere, maior scire mori. [Medina 653] É coisa importante saber viver, mais importante ainda é saber morrer.

93. Magna est veritas et praevalebit. [DAPR 821] A verdade é poderosa e prevalecerá. A verdade pode ser combatida, mas não vencida. VIDE: Magna veritas, et praevalet.

94. Magna est veritas, sed rara. [Arthur Conan Doyle, The White Company 6] A verdade é poderosa, mas rara.

95. Magna est vis consuetudinis. [Riley 212] É grande a força do hábito. O costume tem força de lei. Magna est vis consuetudinis: haec ferre laborem, contemnere vulnus et dolorem docet. [Cícero, Tusculanae Disputationes 2.38] É grande a força do costume: ele ensina a suportar o sofrimento, a desprezar a ferida e a dor. VIDE: Consuetudinis magna vis est. Gravissimum est imperium consuetudinis.

96. Magna est vis fortunae in utramque partem, seu ad res secundas, seu adversas. [Martin Span, Universa Phraseologia Latina 347] É grande a força da fortuna, tanto nas situações favoráveis como nas adversas. Magna est vis fortunae seu ad res secundas seu adversas.

97. Magna est vis humanitatis. É grande a força da cortesia. Gentileza gera gentileza. VIDE: Beneficium beneficio provocatur. Humanitas et gratior et tutior. Magna est enim vis humanitatis; multum valet communio sanguinis.

97a. Magna est vis veritatis et praevalebit. É grande a força da verdade, e prevalecerá. VIDE: Magna veritas, et praevalet.

98. Magna est vis veritatis quae facile se per se ipsa defendat. É grande o poder da verdade; ela facilmente pode defender-se sozinha. VIDE: O magna vis veritatis, quae contra hominum ingenia, calliditatem, sollertiam contraque fictas omnium insidias facile se per se ipsam defendat!

99. Magna et spatiosa res est sapientia. [Sêneca, Epistulae Morales 88.33] É grande e vasta a sabedoria.

99a. Magna fortunae dona non sunt sine metu. [Hans Walther, Proverbia Sententiaeque 796] Grandes dádivas da sorte não existem sem medo. A fortuna é como o vidro: tanto brilha como quebra. A fortuna, quando afaga, então espreita, e a próspera é mais suspeita. VIDE: Fortunae dona magna non sunt sine metu.

100. Magna fuit quondam capitis reverentia cani. [Ovídio, Fasti 5.57] Outrora, era grande a reverência à cabeça encanecida.

101. Magna gladiorum est licentia. [Cícero, Ad Familiares 9] É grande a audácia das espadas.

102. Magna illecebra est peccandi impunitatis spes. A esperança da impunidade é o grande atrativo do crime. VIDE: Maximam illecebram esse peccandi, impunitatis spem. Quis ignorat, maximam illecebram esse peccandi, impunitatis spem.

103. Magna indigentia nascitur non ex inopia magna, sed ex magna copia. [Aulo Gélio, Noctes Atticae 9.8.1] A grande necessidade nasce não da grande falta, mas da grande abundância. A abundância, como a necessidade, arruína muitos.

104. Magna ista scientiarum mater. [Bacon, Novum Organum 1.80] Esta grande mãe das ciências. (=A filosofia).

105. Magna laus et grata hominibus, unum hominem elaborare in ea scientia, quae sit multis profutura. [Cícero, Pro Murena 9] Aos homens é uma recompensa grande e agradável um homem trabalhar com empenho num conhecimento que há de aproveitar a muitos.

106. Magna meis de frusta mei de pane sodalis. [Collins 103] Para os meus, grandes fatias do pão do meu amigo. Do pão do meu compadre grande fatia a meu afilhado. VIDE: De alieno corio larga corrigia. Ex alieno prodigus quilibet esse potest.

107. Magna minaris, extricas nihil. [Fedro, Fabulae 4.24.4] Prometes grandes coisas e não mostras nada. Grandes atoardas, tudo nada. Cacareja, mas não põe ovo. VIDE: Dices, sed non perficies. Magnus es in verbis, in factis nullus haberis. Parturient montes; nascetur ridiculus mus. Strepitus multum, fructus parum.

108. Magna momento obruuntur. Coisas grandes são destruídas num momento. Magna momento obrui vincendo didici. [Sêneca, Troades 264] Ao vencer, aprendi que em um momento as grandes coisas podem aniquilar-se. VIDE: Magna repente ruunt.

109. Magna ne iactes, sed praestes. [Epígrafe de Fábula de Fedro 4.20 / Rezende 3267] Não blasones de coisas grandes, mas executa-as. Obras são amores, e não palavras doces. VIDE: Efficacior vox operis quam sermonis.

110. Magna neglegentia culpa est; magna culpa dolus est. [Digesta 50.16.226] A grande negligência é culpa; a grande culpa é dolo. VIDE: Culpa lata dolo aequiparatur.

111. Magna negotia magnis adiutoribus egent. [Veleio Patérculo, Historia Romana 2.127.2] Grandes empreitadas exigem grandes auxiliares.

111b. Magna negotia viris magnis committenda. [Jacob Cats, Moral Emblems 7] Grandes empreitadas devem ser confiadas a grandes homens.

112. Magna non latitant mala. [Sêneca, Medea 156] As grandes desgraças não se escondem.

113. Magna opera Domini. [Vulgata, Salmo 110.2] Grandes são as obras do Senhor.

114. Magna otia caeli. [Juvenal, Satirae 6.394] É grande o ócio no céu.

115. Magna pars hominum est, quae navigatura de tempestate non cogitat. [Sêneca, De Tranquillitate Animi 11.7] Grande parte dos homens não pensa em tempestade ao planejar sua viagem marítima.

116. Magna pars hominum est quae non peccatis irascitur, sed peccantibus. [Sêneca, De Ira 2.28.8] Grande parte dos homens se irrita não com os erros, mas com os que erram.

117. Magna pars libertatis est bene moratus venter. [Sêneca, Epistulae Morales 123.4] Uma grande parte da liberdade é um estômago bem administrado.

118. Magna pars mendax operum est et ficta meorum. [Ovídio, Tristia 2.365] Grande parte de minhas obras é mentirosa e fictícia.

119. Magna pars peccatorum tollitur, si peccaturis testis assistat. [Albertano da Brescia, Liber de Amore 4.23] Evita-se grande parte dos pecados, se há testemunha perto dos futuros pecadores.

120. Magna petis. [Ovídio, Fastorum Líber 3.313] Buscas objetivos ambiciosos.

121. Magna promisisti, exigua video. [Sêneca, Epistulae Morales 109.18] Prometeste grandes coisas; vejo coisas pequenas. Grande gabador, pequeno fazedor. Cacareja,mas não põe ovo. VIDE: Factis procul, verbis tenus. Mare verborum, gutta rerum. Magna minaris, extricas nihil. Multum clamoris, parum lanae.

122. Magna repente ruunt; summa cadunt subito. [Claudiano, Carmina Minora, In Sepulchrum Speciosae] Coisas grandes de repente desmoronam; o que está no topo de repente desaba. VIDE: Magna momento obruuntur.

123. Magna res est amor, magnum omnino bonum quod solum leve facit omne onerosum, et fert aequaliter omne inaequale. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 4.5.9] Grande coisa é o amor, é realmente um grande bem: só ele torna leve tudo que é pesado, e suporta com tranqüilidade todas as perturbações.

124. Magna res est nuntius bonus. [Schottus, Adagia 479] Uma boa notícia é coisa importante. VIDE: Nuntius est res magna bonus.

125. Magna res est vocis et silentii tempora nosse. [Rezende 3271] É uma grande coisa conhecer os momentos de falar e de calar. Bom saber é o calar até ser tempo de falar. VIDE: Est et fideli tuta silentio merces. Eximia est virtus praestare silentia rebus. Prudens in loquendo est tardus.

126. Magna res est vocis et silentii temperamentum. [DM 74] É grande coisa o equilíbrio do falar e do calar. VIDE: Magnum est tacere, magnum est loqui; sed sapientis est utrumque moderari.

127. Magna res gesta est. [Cícero, Ad Familiares 7.2.3] Fez-se uma grande coisa. (=Conseguiu-se um grande resultado).

128. Magna servitus est magna fortuna; non licet tibi quicquam arbitrio tuo facere. [Sêneca, Ad Políbium 6.5] Uma grande fortuna é uma grande servidão; não te é permitido fazer nada por tua vontade. VIDE: Fortuna magna magna domino est servitus. Fortuna magna domino est servitus.

129. Magna venit nulli sine magno fama labore. [Conrado Celtis, Liber Amorum 1.71; Binder, Thesaurus 1738] A ninguém vem grande fama sem grande trabalho. Não se ganha boa fama em cama de penas. VIDE: Ex arduis perpetuum nomen. Non nisi per magnos ad praemia magna labores itur, et ignavis nulla corona datur.

130. Magna veritas, et praevalet. [Vulgata, Apócrifos, 3Esdras 4.41] A verdade é poderosa e prevalece. A verdade pode ser combatida, mas não vencida. VIDE: Magna est veritas et praevalebit. Oppugnabitur veritas, non expugnabitur. Veritas laborare potest, vinci non potest. Veritas nunquam perit. Veritas premitur, non opprimitur. Veritas vulneratur, sed mori non potest. Veritatem laborare nimis saepe, exstingui nunquam.

131. Magna vi. Com grande força. Com grande ímpeto. Com todas as forças. VIDE: Manibus pedibusque. Omnibus nervis. Totis viribus. Toto corpore.

132. Magna vis auri. [Cícero, Tusculanae Disputationes 5.91] É grande a força do ouro. Chave de ouro abre qualquer porta. O dinheiro governa o mundo. VIDE: Aurum omnia vincit. Lepus leonem trahit aureo laqueo. Magna vis pecuniae.

133. Magna vis conscientiae. É grande o poder da consciência. A consciência é o primeiro juiz das obras. Magna vis conscientiae; quam qui neglegunt, se ipsi indicant. [Cícero, Pro Milone 23.61] É grande o poder da consciência; aqueles que a desprezam denunciam a si mesmos.

134. Magna vis necessitas. [DAPR 474] A necessidade é uma grande força. Dura lei é a necessidade. VIDE: Durum telum necessitas. Ingens telum necessitas.

135. Magna vis pecuniae. É grande o poder do dinheiro. O dinheiro faz o homem inteiro. Com dinheiro tudo se alcança. Com dinheiro à vista, toda gente é benquista. VIDE: Argento oboediunt omnia. Aurum omnia vincit. Divitiae virum faciunt. Magna vis auri.

136. Magnae curae magna merces est. [Salústio, Epistulae ad Caesarem Senem de Re Publica] Para grande esforço, grande recompensa.

137. Magnae difficultatis est linguam aliquam transferre in aliam, et optime norunt, quotquot plurimarum linguarum sunt periti, quantum difficile sit reddere alia lingua vim et genuinum sensum vocis cuiuspiam. [Du Cange, Glossarium Mediae et Infimae Latinitatis - Página xxii] É de grande dificuldade passar uma língua para outra, e sabem muito bem todos os que são especialistas em várias línguas quanto é difícil reproduzir em outra língua a força e o significado genuíno de qualquer palavra.

138. Magnae fortunae semper comes est adulatio. [Veleio Patérculo, Historia Romana 2.102.3] Sempre a adulação é companheira do sucesso.

139. Magnae indolis signum est sperare semper. [Floro, Epitoma 2.18] A característica de um grande caráter é ter sempre esperança.

140. Magnae periclo sunt opes obnoxiae. [Fedro, Fabulae 2.7.14] As grandes riquezas estão expostas ao perigo.

141. Magnae res etiam cum magnis periculis volunt percipi. [Heródoto / Rezende 3261] As grandes coisas querem ser obtidas com grandes perigos.

142. Magnae spes altera Romae. [Virgílio, Eneida 12.168] Uma segunda esperança da grande Roma. (=Refere-se a Iulo, ou Ascânio, filho de Enéas e fundador da gens Iulia, a mesma de César e de Augusto).

143. Magnam fortunam magnus animus decet. [Sêneca, De Clementia 1.5.5] Ao sucesso convém um coração generoso.

144. Magnam rem puta unum hominem agere. [Sêneca, Epistulae Morales 120.21] Considera que é coisa importante permanecer sempre o mesmo homem.

145. Magnanimo iniuriae remedium oblivio est. [Publílio Siro] Para o homem de espírito superior o esquecimento é o remédio para a injustiça. VIDE: Iniuriarum remedium est oblivio. Iniuriarum remedium est oblivium. Remedium iniuriarum oblivio est.

146. Magnarum aquarum transiliri fons potest. [Publílio Siro] As cabeceiras dos grandes rios são navegáveis. VIDE: Magnorum fluminum navigabiles fontes.

147. Magnarum rerum etiamsi successus non affuerit, honestus est ipse conatus. [DM 85] Mesmo que os grandes feitos não obtenham sucesso, o próprio esforço é louvável.

148. Magnarum virium est neglegere laedentem. [DM 21] É próprio das pessoas muito fortes ignorar seu agressor.

149. Magnas inter opes inops. [Horácio, Carmina 3.16.28] (O avarento) é pobre entre grandes riquezas.

150. Magnates dare parva pudet, dare magna recusant. [Binder, Thesaurus 1742] Os grandes se envergonham de dar pouco, mas se negam a dar muito.

150a. Magnatum gratiae non diu durant. [Bernolák 295] Favores de poderosos não duram muito. Serve o senhor, e saberás o que é dor. VIDE: Decipiunt multos: favor principis, muliebris amor, aprile serenum, labile folium rosae. Gratia magnatum nescit habere statum. Gratia regalis non est perpetualis.

151. Magnatum preces imperia. [Binder, Thesaurus 1743] Rogos dos poderosos são ordens. Rogo dos grandes mandamento é. Rogo de rico mandamento é. VIDE: Cogit rogando, cum rogat potentior. Potestas et si supplicet, cogit. Potestas, non solum si invitet, sed etiam si supplicet, cogit. Preces magnatum armatae. Qui rogat potentior, rogando cogit. Si opulentus it petitum pauperioris gratiam, pauper metuit.

152. Magnes amoris amor. [J. M. Caro y Cejudo, Refranes 26] O amor é o ímã do amor. O amor é o atrativo do amor. Amor com amor se paga. VIDE: Amor amorem gignit. Si vis amari, ama.

153. Magni animi est iniurias despicere. [Sêneca, De Ira 2.32.3] É próprio da alma grande desprezar as injúrias. Perdão é a mais nobre vingança. VIDE: Dura iustitia, gratior est venia. Nobile vindictae genus, ignoscere.

154. Magni animi est magna contemnere, ac mediocria malle quam nimia. [Sêneca, Epistulae Morales 39.4] É próprio do espírito superior desprezar as grandezas e preferir o equilíbrio ao excesso.

155. Magni animi est proprium esse tranquillum, iniurias atque offensiones semper despicere. [Publílio Siro] É próprio da alma grande estar tranqüila, e sempre desprezar as injustiças e ofensas.

155b. Magni fures minores morte damnant. [Emanuel Strauss, Concise Dictionary of European Proverbs 249] Os grandes ladrões condenam à morte os pequenos. Os grandes ladrões enforcam os pequenos. VIDE: Magni minores saepe fures puniunt. Parvi fures suspenduntur a magnis. Quod licet Iovi, non licet bovi.

156. Magni interest quos quisque praeceptores habeat. [E.F.C.Oertel, Sprüchwörter 30] É muito importante saber que professores a pessoa tem.

157. Magni magna parant, modici breviora laborant. [Dionísio Catão, Monostica, Appendix 74] Grandes homens visam a coisas elevadas; homens simples se ocupam com coisas menores.

158. Magni minores saepe fures puniunt. [Samuel Singer, Thesaurus Proverbiorum Medii Aevi 207] Muitas vezes, os grandes ladrões punem os menores. Os grandes ladrões enforcam os pequenos. VIDE: Magni fures minores morte damnant. Parvi fures suspenduntur a magnis.

159. Magni nominis umbra. [Lucano, Pharsalia 1.135] A sombra de um grande nome.

160. Magni passus extra viam. [Encíclica Vigilanti Cura, Introdução] Grandes passos, mas fora da estrada. VIDE: Bene curris, sed extra viam curris. Bene cucurristi, sed extra viam.

161. Magni pectoris est inter secunda moderatio. [Sêneca Retórico, Suasoriae 1.3] Um grande coração sabe ser moderado na prosperidade.

162. Magni pisces altis prenduntur in undis. [Bebel, Proverbia Germanica 182] Apanham-se peixes grandes em águas profundas. No grande mar se cria o grande peixe. Quem tem necessidade, vive na cidade. Serve a el-rei ou a ninguém. VIDE: In magno magni capiuntur flumine pisces. In mare magno pisces capiuntur. Vix pisces grandes de parvo gurgite prendes.

163. Magni pretii margaritam et a divitibus adeo expetitam vilis concha parit, nutrit et occultat. [Du Cange, Glossarium Mediae et Infimae Latinitatis xlv] É uma concha desprezível que gera, alimenta e esconde a pérola de grande valor e por isso cobiçada pelos ricos.

164. Magni refert quibuscum vixeris. [Moore 213] Importa muito com quem tenhas vivido. Com quem te achares, com tal te afazes. Quem se encosta ao ferro, enferruja-se. VIDE: Ad mala facta malus socius socium trahit. Cum bonis bonus eris, cum perversis perverteris. E turpibus facta turpia discimus. Multum refert quibuscum vixeris.

165. Magni revera atheistae sunt hypocritae. [Bacon, De Atheismo] Na verdade, os ateus são grandes hipócritas.

166. Magnificat anima mea Dominum. [Vulgata, Lucas 1.46] A minha alma engrandece o Senhor.

167. Magnificate Dominum mecum, et exaltemus nomen eius in idipsum. [Vulgata, Salmos 33.4] Engrandecei comigo ao Senhor, e exaltemos o Seu nome todos juntos.

168. Magnis autem viris prosperae semper eveniunt omnes res. [Cícero, De Natura Deorum 2.66] Aos homens capazes tudo corre favoravelmente.

169. Magnis itineribus. [Cícero, Ad Familiares 10.9; Salústio, Bellum Iughurtinum 56] Em marcha forçada.

170. Magnis pollicitationibus. [Cornélio Nepos, Eumenes 2; Suetônio, Vita Neronis 13] Com grandes promessas.

171. Magnitudinem rerum consuetudo subducit. [Sêneca, Naturales Quaestiones 7.1.1] A intimidade despoja as coisas de sua grandeza. A familiaridade gera o desprezo. Ninguém é herói para o seu criado de quarto. VIDE: Cotidiano convictu auctoritas minuitur.

172. Magnitudinis animi et fotitudinis est proprium nihil extimescere. [Cícero, De Officiis 3.26] É prórpio da grandeza da alma e da coragem nada temer.

173. Magno certamini magnum praemium. [Schrevelius 1175] Para uma grande disputa, um grande prêmio.

174. Magno clamore. Com grande clamor.

175. Magno cum labore. Com grande trabalho.

176. Magno cum metu. Com grande medo.

177. Magno cum periculo custoditur, quod multis placet. [Pereira 100] Guarda-se com grande risco aquilo que agrada a muitos. Coisa muito desejada, não há como guardá-la. Quem tem mulher formosa, castelo na fronteira e vinha na carreira, nunca lhe falta canseira. VIDE: Custoditur periculo quod placet multis. Difficile custoditur quod plures amant. Difficile est custodire quod multis placet. Maximo periculo custoditur quod multis placet. Non facile solus serves quod multis placet. Quod a multis petitur, difficulter custoditur.

178. Magno cum robore quercus ingentes tendet ramos. [Do brasão de Rovereto, Trento, Itália] O carvalho estende ramos ingentes com grande vigor.

179. Magno flumini rivulum inducis. [Erasmo, Adagia 3.1.44] Introduzes um córrego num grande rio. Levas água ao mar. Magno flumini rivum inducis. [Grynaeus 735] Magno flumini aquae ductum infert. [Apostólio 16.32] Introduz um canal num grande rio. VIDE: Fluvio magno aquae ductum inducis.

180. Magno iam conatu ista magnas nugas dixerit. [Terêncio, Heauton Timorumenos 621] Ela dirá com grande ênfase um monte de asneiras.

181. Magno me metu liberabis, dum modo inter me atque te murus intersit. [Cícero, In Catilinam 1.5] Tu me livrarás de grande medo, se entre mim e ti houver uma muralha.

182. Magno perficitur discrimine res memoranda. [Dionísio Catão, Monosticha, Appendix 30] É com grande sacrifício que se realiza um feito memorável. Não se compra galinha gorda por pouco. Não se ganha boa fama em cama de penas. VIDE: Ad astra doloribus itur. Ad magna praemia magno labore venitur. Ex arduis perpetuum nomen. Si quaeratur honos, non fugiatur onus.

183. Magno ubique pretio virtus aestimatur. [Valério Máximo, Facta et Dicta Memorabilia 5.4.1] Em todo lugar a virtude é altamente estimada.

184. Magno usui est memoria rerum gestarum. [Salústio, Bellum Iugurthinum 4] É de grande utilidade o registro das ações praticadas.

185. Magnorum fluminum navigabiles fontes sunt. [Quintiliano, Institutio Oratoria 8.76] As cabeceiras dos grandes rios são navegáveis. De boa casa, boa brasa. VIDE: Magnarum aquarum transiliri fons potest.

186. Magnos animos magnis honoribus fieri. [Tito Lívio, Ab Urbe Condita 4.35] Pelas grandes honras acontecem as grandes bravuras.

187. Magnos homines virtute metimur, non fortuna. [Cornélio Nepos, Eumenes 1.1] Avaliamos os grandes homens pelo seu valor, não pelo seu sucesso.

188. Magnos montes polliceri. Prometer grandes montes. Prometer montes de ouro. Prometer mundos e fundos. Magnos promittere montes. [Pérsio, Satirae 3.65] VIDE: Aureos montes polliceri. Maria montesque polliceri. Montes auri polliceri.

189. Magnum beneficium est pax. [S.Agostinho, De Civitate Dei 3.9.2] A paz é um grande benefício.

190. Magnum bonum pro pace cordis, silentium oris. [Tomás de Kempis / Bernardes, Luz e Calor 1.222.103] A boca fechada é um grande bem para a paz do coração.

190a. Magnum certamen magnum meretur praemium. [E.Lubin, Clavis Graecae Linguae 423] Grande esforço merece grande prêmio.

191. Magnum est, et valde magnum. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 2.9.1] É grande, e muito grande.

192. Magnum est praesidium conscientia. [DAPR 177] A consciência é uma grande fortaleza. A consciência tranqüila é o melhor travesseiro. Magnum est praesidium innocentia. [Binder, Thesaurus 1746] A inocência é uma grande fortaleza. VIDE: Conscientia sceleris timorem incutit. Magnum praesidium in periculis innocentia.

193. Magnum est tacere, magnum est loqui; sed sapientis est utrumque moderari. [S.Valeriano / Bernardes, Luz e Calor 1.140] O calar é importante, também é importante o falar; mas é do sábio governar a ambos. VIDE: Magna res est vocis et silentii temperamentum.

194. Magnum exemplum nisi mala fortuna non invenit. [Sêneca, De Providentia 3.4] Só a adversidade revela um grande exemplo. A adversidade faz os heróis.

195. Magnum in pecunia praesidium. No dinheiro está uma grande fortaleza.

196. Magnum in parvo. [Divisa] Grande em pequeno Em pequeno corpo, coração grande. Grande esforço em pequeno corpo. VIDE: Grandis in exiguo regnabat corporis virtus. Maior in exiguo regnat corpore virtus. Maior in exiguo regnabat corpore virtus.

197. Magnum iter ascendo, sed dat mihi gloria vires. [Propércio, Elegiae 4.10.3] Eu subo uma estrada difícil, mas a glória me dá forças.

198. Magnum Lexicon Latinum-Lusitanum. Grande Dicionário Latino-Português.

199. Magnum magna decent. Para o grande convêm coisas grandes.

200. Magnum mihi versat in ossibus ignem infelix amor. [Virgílio, Georgica 3.258] O amor infeliz derrama um grande fogo nos meus ossos.

Ao Topo