DICIONÁRIO DE EXPRESSÕES E FRASES LATINAS

Compilado por HENERIK KOCHER

Home - Introdução - Bibliografia - Abreviaturas

A  B  C  D  E  F  G  H  I  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  VZ

U1  U2  U3  U4  U5

U4: 601-800

601. Ut discas mare salsum esse, nihil opus totum ebibere. [Ireneo / Grynaeus 125] Para saberes que o mar é salgado, não há necessidade de bebê-lo todo. Pela amostra se conhece a chita. VIDE: Humani generis mores tibi nosse volenti sufficit una domus. Mare salsum esse, e paucis guttis cognoscitur.

602. Ut diversitas linguarum sic opinionum separat hominem ab homine, et peregrinum efficit in patria. [Bernardes, Nova Floresta 2.37] Assim como a diversidade das línguas, também a diversidade das opiniões separa um homem do outro, e o torna estrangeiro em sua pátria.

603. Ut emas aliena, vendes aliquando tua. [Publílio Siro] Às vezes, para comprares o alheio, venderás o teu. Quem compra o supérfluo, vende o necessário. Ut emas aliena, caveas ne vendas tua. Para comprares o alheio, cuidarás de não vender o teu. VIDE: Ubi emas aliena, cave ne vendas tua. Ubi emas aliena, vendas necesse est tua.

604. Ut enim de pictore, scalptore, fictore, nisi artifex, iudicare, ita, nisi sapiens, non potest perspicere sapientem. [Plínio Moço, Epistulae 1.10.4] Do mesmo modo que só um artista pode julgar um pintor, um gravador, um escultor, assim também somente um sábio pode reconhecer outro sábio.

605. Ut enim habeas quietem, perde aliquid. [S.Agostinho, Sermones 111.6 / Tosi 1608] Para teres paz, perde alguma coisa. VIDE: Ut habeas quietum tempus, perde aliquid.

606. Ut enim hominis decus ingenium, sic ingenii ipsius lumen est eloquentia. [Cícero, Brutus 59] Assim como o talento é a glória do homem, assim também a luz do próprio talento é a eloqüência.

607. Ut erat exspectandum. Como era de se esperar.

608. Ut est consuetudo. [Cícero, In Verrem 2.2.22] Como é costume. Ut est nunc consuetudo. Segundo o costume atual. VIDE: Ut mos est. Ut nunc sunt mores. Ut nunc est. Ut nunc fit.

608a. Ut evitetur maius periculum, eligendum est minus malum. Para evitar um perigo maior, deve-se escolher um mal menor. Dos males, o menor. VIDE: E duobus malis minus eligendum.

609. Ut fama est. [Virgílio, Eneida 6.14] Segundo consta. Segundo se diz.

610. Ut famam acquiras, festinus desere lectum. [Gaal 550; Pereira 122] Para ganhares bom nome, apressa-te em deixar a cama. Se queres ter boa fama, não te tome o sol na cama. Deus ajuda a quem cedo madruga. VIDE: Ditat, sanctificat, sanat quoque surgere cum die. Ditat, sanctificat, sanat quoque surgere mane. Sanat, sanctificat et ditat te surgere mane.

611. Ut fata trahunt. [Rezende 6898] Conforme o destino conduz. Ao sabor do destino.

611a. Ut felix possis vivere, disce mori. [G.Lienhard, Exhortator Domesticus 288] Para que possas viver feliz, aprende a morrer.

612. Ut ferrum, si non utaris, obducitur robigine, sic animi vigor nisi negotiis tractandis exerceas. [S.S.Menchi, Erasmo in Itália 396] Do mesmo modo que, se usarmos o ferro, ele se enche de ferrugem, assim também o vigor do espírito, se não se utiliza em atividades. A ferrugem gasta mais que o uso. VIDE: Exercitus labore proficit, otio consenescit. Ferrum, si non utaris, obducitur robigine.

613. Ut fieri solet. Como costuma acontecer. Ut fit. VIDE: Ut solet.

614. Ut filii lucis ambulate. [Vulgata, Efésios 5.8] Andai como filhos da luz.

615. Ut flatus venti, sic transit gloria mundi. [Walther 32395 / Tosi 535] A glória deste mundo passa como um sopro de vento. VIDE: O quam cito transit gloria mundi! Sic transit gloria mundi. Ut stuppae flamma, sic transit gloria mundi.

616. Ut fragilis glacies, interit ira mora. [Ovídio, Ars Amatoria 1.374] Como o frágil gelo, a ira passa com o tempo. VIDE: Tempus frangit iram.

617. Ut fulvum spectatur in ignibus aurum, tempore sic duro est inspicienda fides. [Ovídio, Tristia 1.5.25] Da mesma maneira que se prova no fogo o fulvo ouro, assim também é nos tempos difíceis que se deve provar a fidelidade. Nas ocasiões é que se conhecem os maus e os bons. VIDE: Amicus certus in re incerta cernitur. Quasi aurum igni, sic benevolentia fidelis periculo aliquo perspici possit.

618. Ut fune boves, sic sermone homines vinciuntur. [Albertatius 1502] Do mesmo modo que os bois são presos pela corda, os homens são ligados pela palavra. Pega-se o boi pelos cornos e o homem pela palavra. Agarra-se o pássaro pelo bico e o homem pela língua. VIDE: Cornu bos capitur, voce ligatur homo. Cornu bos capitur, verbo ligatur homo. Verba ligant homines, ut taurorum cornua funes.

618a. Ut furiosus habens gladium, sic doctus iniquus. [Palingênio, Zodiacus Vitae 244] O homem instruído injusto é como o louco que tem uma espada.

619. Ut gubernatori cursus secundus, medico salus, imperatori victoria, sic moderatori reipublicae beata civium vita proposita est. [Cícero, Ad Atticum 8.11.1] Assim como o objetivo do piloto é um curso seguro, o do médico a saúde, o do general a vitória, o do governante do país é a vida feliz dos cidadãos.

620. Ut habeas quietum tempus, perde aliquid. [S.Agostinho / Manúcio, Adagia 770] Para que tenhas tranqüilidade, perde alguma coisa. Melhor é mau concerto que boa demanda. VIDE: Ut enim habeas quietem, perde aliquid.

621. Ut homo est, ita morem geras. [Terêncio, Adelphi 401] Como for o homem, assim o tratarás. Ut homines sunt, ita morem geras. [Plauto, Mostellaria 717] Como forem os homens, assim os tratarás.

622. Ut hora sunt dies nostri super terram. [Inscrição em relógio solar / Rezende 6901] Os nossos dias sobre a terra passam como uma hora. Ut hora sic dies nostri super terram. [Inscrição em relógio solar] VIDE: Defecerunt sicut fumus dies mei. Dies mei sicut umbra declinaverunt. Dies nostri quasi umbra super terram.

623. Ut humanus possum falli. [Noel, Dictionarium Latinum-Gallicum 451] Como ser humano, posso enganar-me. VIDE: Possum falli ut homo.

624. Ut ignis aurum a sordibus liberat, sic consultatio consilium a vitiis. [G.W.Freytag, Arabum Proverbia 262] Como o fogo separa o ouro das impurezas, assim também o exame afasta a decisão dos erros.

625. Ut ignis aurum, amicum ita tempus arguit. [Manúcio, Adagia 713] Como o fogo revela o ouro, assim o tempo revela o amigo. O tempo mostra o amigo. VIDE: Non est amicus absque temporis mora.

626. Ut ignis aurum probat, sic miseria fortes viros. Assim como o fogo prova o ouro, assim a desgraça prova os homens fortes. VIDE: Ignis aurum probat. Ignis aurum probat, miseria fortes viros. Ignis probat aurum, miseriae fortem probant.

627. Ut ignis in aquam coniectus continuo restinguitur et refrigeratur, sic refervens falsum crimen in purissimm et castissimam vitam collatum statim concidit et exstinguitur. [Cícero, Pro Roscio Comodeo 6] Do mesmo modo que o fogo atirado na água imediatamente se apaga e esfria, assim a calúnia atroz atirada numa vida muito pura e muito casta imediatamente se desmoraliza e se destrói.

628. Ut imago est animi vultus, sic indices oculi. [Cícero, Orator 60] Do mesmo modo que o rosto é o espelho da alma, também os olhos são seus indicadores. VIDE: Imago animi vultus, indices oculi. Oculus animi index. Ut visus in oculis, ita mens in anima. Vultus est index animi. Vultus imago animi.

629. Ut in aeternum. [Divisa / Rezende 6910] Como se fosse para sempre.

630. Ut in mare flumina, sic magnas aulas vitia influunt. [Medina 661] Do mesmo modo que os rios fluem para o mar, assim os vícios correm para os grandes palácios. VIDE: Ad mare declivus omnis currit cito rivus.

631. Ut in vita, sic in studiis pulcherrimum et humanissimum existimo severitatem comitatemque miscere, ne illa in tristitiam haec in petulantiam excedat. [Plínio Moço, Epistulae 8.21.1] Tanto na vida como nas letras, considero que nada é mais belo e conforme à natureza humana que juntar a severidade e a cortesia, de modo que aquela não se transforme em tristeza, nem esta em superficialidade.

632. Ut incepit fidelis sic permanet. [Divisa de Ontário, Canadá] Leal como começou, assim permanece.

633. Ut infra. Como (está escrito) abaixo.

634. Ut ita dicam. Por assim dizer.

635. Ut iugulent homines, surgunt de nocte latrones. [Horácio, Epistulae 1.2.32] Os ladrões aparecem à noite para assassinar os homens.

636. Ut libet. Como lhe agradar. À vontade. A gosto. VIDE: Ad libitum.

637. Ut luceat omnibus. [Divisa de Recife, Pernambuco] Para brilhar para todos. Ut luceat omnibus qui in domo sunt. [Vulgata, Mateus 5.15] A fim de que ela dê luz a todos os que estão na casa.

638. Ut lupus ovem amat. [Grynaeus 49] Do mesmo modo que o lobo ama a ovelha. Amigo, como a cabra, do cutelo. Ut lupus agnam amat. Ut lupus ovem. [Erasmo, Adagia 4.7.91] VIDE: Lupus amat ovem.

638a. Ut lupus similis est cani, et adulator similis est amico. Assim como o lobo se parece com o cão, também o adulador se parece com o amigo.

639. Ut magistratibus leges, ita populo praesunt magistratus. [Cícero, De Legibus 3.1.2] Como as leis estão acima dos magistrados, também os magistrados estão acima do povo.

639a. Ut mala vitentur, aliquando vera tacentur. [Julius Wegeler, Philosophia Patrum Versibus Praesertim Leoninis 110] Para que se evitem os males, às vezes se calam as verdades. Nem toda verdade se diz. Ouve, vê e cala, viverás vida folgada. Em boca fechada não entra mosca. Ver, ouvir e calar é a regra do bom viver. VIDE: Audi, cerne, tace, si vis cum vivere pace.

640. Ut me salutas, ita resalutaberis. Como me cumprimentas, assim serás cumprimentado. Como for teu trato, assim te trato. VIDE: Ab alio exspectes, alteri quod feceris. Ut salutas, ita salutaberis.

641. Ut medicina valetudinis, navegationis gubernatio, sic vivendi ars est prudentia. [Cícero, De Finibus 5.6.16] Como a medicina é a arte da saúde, a direção do navio é a arte da navegação, assim a prudência é a arte do viver.

642. Ut mihi mos est. Como é meu hábito. VIDE: Sicut meus est mos.

643. Ut miser est homo qui amat! [Plauto, Asinaria 595] Como é digno de pena o homem que ama!

644. Ut mos est. Como é costume. VIDE: More solito. More trito. Ut est consuetudo.

645. Ut moveas alios, tu moveare prius. [Owen, Epigrammata 3.47, Ad Praedicatores] Para convenceres os outros, convence-te primeiro. Bom exemplo e boas ações avassalam os corações. Ut moveas alios, primum movearis oportet. Para converteres os outros, é preciso que antes tu te convertas. VIDE: Verba movent, exempla trahunt.

646. Ut multi medici regem sustulerunt: ita multi libri veritatem obscurarunt. Do mesmo modo que muitos médicos mataram o rei, também muitos livros obscureceram a verdade.

647. Ut ne longius abeam. [Cícero, Pro Caecina 95] Para não ir mais longe. (=Para não estender mais o assunto).

648. Ut nemo in sese tentat descendere? Nemo, sed praecedenti spectatur mantica tergo. [Pérsio, Satirae 4.23] Será que ninguém procura examinar a si mesmo? Ninguém, mas examina-se o alforje que está às costas de quem precede.

649. Ut nihil pertinuit ad nos ante ortum, sic nihil post mortem pertinebit. [Cícero, Tusculanae Disputationes 1.91] Do mesmo modo que nada nos pertencia antes do nascimento, assim nada nos pertencerá após a morte.

650. Ut niteat virtus, absit robigo quietis. [Dionísio Catão, Monosticha, Appendix 72] Para que a virtude brilhe, deve livrar-se da ferrugem da inação.

651. Ut noceat sat quisque potens. [Vincenzo Scarcella, Adagi, Motti, Proverbi 48] Qualquer um tem força bastante para fazer mal. Pequeno machado derruba grande carvalho. Não há pequeno inimigo. VIDE: A cane non magno saepe tenetur aper.

652. Ut nos pauca loqui, plura autem audire moneret, linguam unam natura, duas dedit omnibus aures. [Muret / Binder, Thesaurus 3442] A natureza deu a todos nós uma única língua e dois ouvidos para nos aconselhar a falarmos pouco, mas ouvirmos muito.

653. Ut non omne vinum sic non omnis natura vestustate coalescit. [Cícero, De Senectute 18.65] Do mesmo modo que o tempo não fortalece todo vinho, também não fortalece todo caráter.

654. Ut nunc sunt homines. [Erasmo, Adagia 3.8.59] Os homens de hoje são assim.

655. Ut nunc sunt mores. [Terêncio, Phormio 55] Segundo os costumes atuais. VIDE: Ut est nunc consuetudo. Ut nunc est. Ut nunc fit.

656. Ut obtineas medium, summum cape. [Apostólio 2.25] Pega o máximo para obteres o médio. Pede o mais, para teres o certo. VIDE: Ad summa quisque contendat, sic enim futurum medium ut teneat. Alta pete ut media adsint. Iniquum petas, ut aequum feras. Iniquum petendum, ut aequum feras. Oportet iniquum petas, ut aequum feras. Summa cape, et medio potieris. Summum cape, et medium habebis. Summum cape et medium tenebis.

657. Ut oculus, sic animus, se non videns, alia cernit. [Cícero, Tusculanae Disputationes 1.67] Como o olho, também o espírito, não vendo a si mesmo, vê as outras coisas.

658. Ut olim flagitiis, sic nunc legibus laboramus. [Tácito, Annales 3.25] Sofremos hoje das leis como outrora dos crimes.

659. Ut omnes unum sint. [Vulgata, João 17.21] Para que eles sejam todos um.

660. Ut operam das, ita se res dat. [Binder, Thesaurus 3445] Como te esforças, assim é o resultado. Como se faz a cama, assim se dorme.

661. Ut optasti, ita est. [Cícero, Ad Familiares 2.10.2] Como desejaste, assim é.

662. Ut panis ventrem, sic pascit lectio mentem. [E.Lautenbach, Latein-Deutsch 400] Como o pão alimenta o estômago, assim o estudo alimenta a mente.

663. Ut par est. Como é justo.

664. Ut pater, ita filius; ut mater, ita filia. [DAPR 353] Como é o pai, assim é o filho; como é a mãe, assim é a filha. Tal pai, tal filho. VIDE: Patrem sequitur sua proles. Saepe solet similis filius esse patri, et sequitur leviter filia matris iter.

665. Ut paucis verbis multa concludam. [VES 14] Para dizer muito em poucas palavras.

666. Ut persistat, erit non leve supplicium. [Pereira 99] Para ser duradouro, o castigo não será leve. Castigo de dura, uma no cravo, outra na ferradura.

667. Ut pictura poësis erit. [Horácio, Ars Poetica 361] O poema deverá ser como uma pintura.

668. Ut pignus amicitiae. [Lodeiro 1025] Como penhor de amizade.

669. Ut pisces hamo, ita homines beneficio capiuntur. [Albertatius 1507] Como os peixes são apanhados pelo anzol, assim os homens são apanhados pelos favores. Quem bem me faz, é meu compadre. Quem dá, rouba o coração.

670. Ut placeas, debes immemor esse tui. [Ovídio, Amores 1.14.38] Para agradares, deves esquecer-te de ti.

671. Ut planca putrida infidus. [Grynaeus 776] É tão pouco confiável quanto uma tábua podre.

672. Ut plerumque fit. Como costuma acontecer. VIDE: Quod plerumque accidit.

672a. Ut plumis volucres, sic noscimus ungue leones. [Hans Walther, Proverbia p.539] Como reconhecemos as aves pelas penas, assim reconhecemos os leões pela garra.

673. Ut plura non dicam. [Cícero, Pro Lege Manilia 44] Para não dizer mais.

674. Ut plures corrigantur, rite pauci eliduntur. [Publílio Siro] Para que muitos sejam corrigidos, o costume é que uns poucos sejam eliminados. Ut plures corrigantur, rite unus perit. Para que muitos sejam corrigidos, o costume é que um morra.

675. Ut poena ad paucos, metus ad omnes perveniat. [Coke / Bouvier, Law Dictionary 148] Para que a pena atinja a poucos, é preciso que o medo atinja a todos. O medo guarda a vinha, e não o vinheiro. VIDE: Si meliores sunt quos ducit amor, plures sunt quos corrigit timor.

676. Ut populus, sic sacerdos. [S.Bernardo / Bacon, De Atheismo] Como é o povo, assim é o sacerdote. VIDE: Ita populus, sic sacerdos. Ita populus, sicut sacerdos. Sicut populus, sic sacerdos.

677. Ut possidetis. Como possuís. VIDE: Uti possidetis.

678. Ut possumus, quando ut volumus non licet. [Erasmo, Adagia 1.8.43] Como podemos, quando como queremos não é possível. Passamos como podemos, não como queremos. Quem não pode como quer deve querer como pode. Se não como queremos, passamos como podemos. VIDE: Auloedus sit qui citharoedus esse non possit. Non possum hoc, igitur faciam illud. Non uti libet, sed uti licet, sic vivimus. Non vivimus ut expetimus, at ut possumus. Sunt res nostrae, non quas volumus, sed quas possumus. Ut quimus, quando ut volumus non licet.

679. Ut potero, explicabo. [Cícero, Tusculanae Disputationes 1.17] Explicarei como puder.

680. Ut potiar, patiar. [Divisa] Para conseguir, sofrerei.

681. Ut praediximus. [Suetônio, Vita Divi Augusti 90] Como dissemos antes. VIDE: Sicut praediximus, et nunc iterum dico.

682. Ut prosim. Para que eu seja útil. Para ajudar. Ut prosim aliis. [Divisa] Para que eu seja útil aos outros. VIDE: Surgo ut prosim aliis.

683. Ut prudentibus loquor. [Vulgata, 1Coríntios 10.15] Falo como a homens de discernimento.

684. Ut pulvis a turbine, sic opes ab aliis ad alios subinde ventilantur, atque iactantur. [S.Gregório Nazianzeno / Bernardes, Nova Floresta 1.496] Do mesmo modo que a poeira é remexida pelo turbilhão, também as riquezas são remexidas e atiradas de umas pessoas para outras.

685. Ut puta. Como acontece. Como, por exemplo. VIDE: Tam multa, ut puta, genera linguarum sunt in hoc mundo, et nihil sine voce est.

686. Ut putentur sapere, caelum vituperant. [Fedro, Fabulae 4.7.26] Para que se pense que são sábios, eles criticam até o céu.

687. Ut quasi aurum igni sic benevolentia fidelis periculo aliquo perspici possit. [Cícero, Ad Familiares 9.16] De mesmo modo que o ouro se pode conhecer pelo fogo, assim também a amizade sincera se pode conhecer em algum perigo. No perigo se conhece o amigo.

688. Ut quemque Deus vult esse, ita est. [Epígrafe de Fábula de Fedro 3.11 / Rezende 6927] Como Deus quer que alguém seja, assim é. Cada qual é como Deus o fez.

689. Ut quid perditio haec? [Vulgata, Mateus 26.8] Para que foi este desperdício?

690. Ut quimus, quando ut volumus non licet. [Terêncio, Andria 805] Como podemos, quando como queremos não é possível. Quem não pode como quer, deve querer como pode. Se não como queremos, passamos como podemos. VIDE: Auloedus sit qui citharoedus esse non possit. Non possum hoc, igitur faciam illud. Non uti libet, sed uti licet, sic vivimus. Non vivimus ut expetimus, at ut possumus. Si bovem non possis, asinum agas. Sunt res nostrae, non quas volumus, sed quas possumus. Ut possumus, quando ut volumus non licet.

690a. Ut quis manducet, debet laborare. [Diego García de Castro, Seniloquium 400] Para a pessoa comer, deve trabalhar. Quem não trabalha, não come. VIDE: Bos hic non comedat, qui iam iuga ferre recusat. Qui non laborat, non manducat.

691. Ut quisque est vir optimus, ita difficillime esse alios improbos suspicatur. [Cícero, Ad Quintum Fratrem 1.4.12] Quando alguém é muito honesto, dificilmente suspeita que outros sejam desonestos. Cada qual julga os outros por si.

692. Ut quisque fortuna utitur, ita loquitur. [Pereira 98] Como cada um aproveita sua sorte, assim fala. Cada qual fala da feira conforme lhe vai nela. VIDE: Habent sua verba miseri, sua verba felices. Unusquisque prout recipit sua commoda, fatur.

693. Ut quisque fortuna utitur, ita praecellet; atque exinde sapere illum omnes dicimus. [Plauto, Pseudolus 678] Quando um homem aproveita sua sorte, logo se destaca, e todos gabam a sua inteligência.

694. Ut quisque maxime opis indiget, ei potissimum opitulari debemus. [Cícero, De Officiis 1.49] Quando alguém está em necessidade muito grande, então é que devemos dar-lhe ajuda.

695. Ut quisque rem accurat suam, sic ei procedit postprincipio. [Plauto, Persa 451] Como cada um cuida de coisa sua, assim lhe acontece no final. Como plantares, assim colherás. VIDE: Quale principium, talis et clausula.

696. Ut redameris, ama. [Caietanus Corazza, De Arte Bene Amandi 56] Para que teu amor seja correspondido, ama. Amor com amor se paga. VIDE: Amor amorem gignit. Amor amore compensatur. Habes amicos, quia amicus ipse es. Si vis amari, ama. Sit procul omne scelus; ut ameris amabilis esto! Ut ameris, ama.

697. Ut rerum omnium, sic linguarum instabilis condicio. [Du Cange, Glossarium, Prefácio] O estado das línguas é instável, como o de todas as coisas.

698. Ut retro. Conforme (foi exposto) atrás.

699. Ut rex vult, lex vadit. [Thomas Wright, The Political Songs of England 116] A lei anda como quer o rei. A vontade do rei tem força de lei. Vão as leis aonde querem os reis. VIDE: A magnis proprio vivitur arbitrio. Ad placitum regis sint sententiae legis. Quicquid regi placuerit, quamvis ratione careat, legis habet vigorem. Quo volunt reges, vadunt leges. Quo voluntas regis vadunt leges. Ut volunt reges, ita valent leges.

700. Ut ridentibus arrident, ita flentibus adsunt humani vultus. [Horácio, Ars Poetica 101] Como os rostos humanos riem para os que estão rindo, eles choram para os que choram. Ut ridentibus arrident, ita flentibus afflent. [Rezende 6933] Como riem para quem ri, assim choram para quem chora. VIDE: Arridemus ridentibus et contristat nos turba maerentium. Gaudere cum gaudentibus, flere cum flentibus. Iniustum est gaudere velle cum gaudentibus et flere non velle cum flentibus. Ridentibus arride.

701. Ut saepe. Como acontece freqüentemente.

702. Ut salutas, ita salutaberis. [Binder, Medulla 1816] Como saúdas, assim serás saudado. Como canta o padre, assim responde o sacristão. Ut salutas, ita resalutaris. Como cumprimentas, assim és cumprimentado. Ut salutamus, ita resalutamur. Como saudamos, assim somos saudados. Ut salutabis, ita resalutaberis. VIDE: Ab alio exspectes, alteri quod feceris. Audies male, si male dicas. Dulcis sermo multiplicat amicos. Qui gratum dat ave, responsum fertque suave. Ut me salutas, ita resalutaberis.

703. Ut satis vixerimus, nec anni nec dies faciunt, sed animus. [Sêneca, Epistulae Morales 61.4] Nem os anos nem os dias fazem que vivamos bastante, mas o espírito.

704. Ut satius est unum aliquid insigniter facere quam plurima mediocriter, ita plurima mediocriter, si non possis unum aliquid insigniter. [Plínio Moço, Epistulae 9.29] Se é melhor ser excelente em uma só coisa do que medíocre em diversas, também é melhor ser medíocre em diversas coisas, se não se pode ser excelente em uma. VIDE: Satius est bene unum facere quam plurima mediocriter.

705. Ut sementem feceris, ita et metes. [Cícero, De Oratore 2.65.261] Como semeares, assim colherás. Como fizeres, assim colherás. Quem mais mete na barca, mais saca. Quem semeia ventos, colhe tempestades. Cada um colhe segundo semeia. Ut severis, ita metes. VIDE: Fructus non multus ager est ubi non bene cultus. Fertilis, assiduo si non renovetur aratro, nil, nisi cum spinis gramen, habebit ager. Quae enim seminaverit homo, haec et metet. Qui parce seminat, parce et metet. Ut sunt mores, ita et natura respondet.

706. Ut semper. Como sempre.

707. Ut semper fortissime rem gererem, et superior essem aliis. [Homero, Ilíada 6.208] Para que eu sempre agisse com muita coragem e fosse mais poderoso do que os demais.

708. Ut servi volunt esse erum, ita solet: boni sunt, bonus; improbi sunt, malus fit. [Plauto, Mostellaria 861] Como os servos querem que seja o senhor, assim acontece; se eles são bons, o senhor é bom; se são maus, ele se torna mau.

709. Ut si caecus iter monstrare velit. [Horácio, Epistulae 1.17.4] É como se o cego quisesse mostrar o caminho.

710. Ut singuli. [Jur] Como indivíduos. Individualmente. Em separado. VIDE: Singillatim.

711. Ut sis nocte levis, sit tibi cena brevis. [Regimen Sanitatis Salernitanum, De Cena 2] Para que à noite te sintas leve, seja teu jantar breve. VIDE: Ex magna cena stomacho fit maxima poena.

712. Ut sit magna, tamen certe lenta ira deorum est. [Juvenal, Satirae 12.100] Embora seja grande, a ira dos deuses, no entanto ,é lenta.

713. Ut solet. Como costuma acontecer. VIDE: Consueto more. Ut fieri solet. Ut fit.

714. Ut solet in istis fieri conciliabulis. [Plauto, Bacchides 79] Como costuma acontecer nessas assembléias.

715. Ut solis non alius est pauperi, quam diviti, sed omnibus communis, ita iudex personam exspectare non debet, sed rem. [Erasmo / Bernardes, Nova Floresta 5.511] Da mesma maneira que o sol não é diferente para o pobre do que é para o rico, também o juiz não deve examinar a pessoa, mas a causa.

715a. Ut somnus mortis, sic lectus imago sepulchri. [Seybold 390] Como o sono é a imagem da morte, assim o leito é a imagem do túmulo.

715b. Ut sors feret. [Bernolák 293] Como a sorte trouxer.

716. Ut stellarum numerus par an impar sit, nescitur. [Cícero, Academica 2.32, adaptado] Não se sabe se o número das estrelas é par ou ímpar.

717. Ut stuppae flamma, sic transit gloria mundi. [Tosi 535] Como a chama da estopa, assim passa a glória deste mundo. VIDE: O quam cito transit gloria mundi! Sic transit gloria mundi. Ut flatus venti, sic transit gloria mundi.

718. Ut sunt humana. [Plauto, Cistellaria 193] Assim são as coisas humanas.

718a. Ut sunt mores, ita et natura respondet. Assim como são os costumes, também assim a natureza responde. Como semeares, assim colherás. Como fizeres, assim colherás. Como semeares, assim colherás. Como fizeres, assim colherás.Ut sementem feceris, ita et metes.

719. Ut supra. Como acima. (=A frase completa é: Ut supra dictum est. Como foi dito acima).

720. Ut suspicor. Como eu suspeito.

721. Ut te omnes dii deaeque perduint! [Terêncio, Hecyra 134] Que te destruam todos os deuses e deusas! Maldito sejas!

722. Ut te videam aliquid et loquere. [Sócrates / Apuleio, Florida 1] Fala qualquer coisa para que eu te possa ver. Como semeares, assim colherás. Como fizeres, assim colherás. Loquere, ut te videam.

723. Ut terrae variis mutatisque seminibus, ita ingenia nostra nunc hac nunc illa meditatione recoluntur. [Plínio Moço, Epistulae 9.7] Do mesmo modo que as terras se cultivam com sementes diversas e variadas, assim nossas mentes se cultivam ora com um estudo, ora com outro.

724. Ut turpiter atrum desinat in piscem mulier formosa superne. [Horácio, Ars Poetica 3] De tal modo que uma mulher formosa na parte superior terminasse num horroroso peixe negro. (=É alusão às obras de arte em que não há unidade de estilo).

725. Ut tute es, item omnes censes esse. [Plauto, Rudens 1099] Como tu mesmo és, pensas que os outros também sejam. Cuida o ladrão que todos são da sua condição.

726. Ut umbra nos vel invitos comitatur, ita gloria virtutem sequitur. [Stevenson 961] Do mesmo modo que a sombra nos acompanha mesmo que não queiramos, assim a glória segue o valor. VIDE: Gloria virtutem tamquam umbra sequitur. Gloria umbra virtutis est. Gloria virtutis umbra. Virtutem gloria tamquam umbra sequitur. Virtutem necessario gloria sequitur.

727. Ut universi. [Jur] Como um todo. Coletivamente. Em conjunto.

728. Ut vales? [Erasmo, Colloquia Familiaria 2] Como vais? Ut valetis? Como passais? VIDE: Quomodo vales? Quomodo tibi?

729. Ut Venus enervat vires, sic copia Bacchi. [Juan de Lama 330] Do mesmo modo que a luxúria tira as forças dos nervos, assim também o excesso de vinho.

730. Ut ver dat florem, studium sic reddit honorem. [Sweet 82] Como a primavera dá a flor, o esforço dá a glória.

731. Ut vim, atque iniuriam propulsemus. [Digesta 1.1.3] Assim como repelimos a violência, repilamos também a injustiça.

732. Ut visco capiuntur aves, a fisco sic capiuntur opes. [John Owen, Epigrammata 4.239] Da mesma maneira que os passarinhos são apanhados pelo visgo, as riquezas são apanhadas pelo fisco.

733. Ut visus in oculis, ita mens in anima. [Medina 661] Como é a visão nos olhos, assim é o discernimento na alma. VIDE: Imago animi vultus, indices oculi. Oculus animi index. Ut imago est animi vultus, sic indices oculi. Vultus imago animi. Vultus index animi.

734. Ut vites poenas, non tangas res alienas. [Eiselein 118] Para evitar punições, não toques em coisas alheias. Não metas a foice em seara alheia. VIDE: Alienam metis messem. Quae non posuisti, ne tollas.

735. Ut vitis iacet nec fructum fert nisi ad stipitem aut arborem applicata, vix etiam litterati nisi subnixi gratia et favore magnatum. [Justo Lípsio] Assim como a videira fica caída e não produz fruto, se não estiver enroscada a um esteio ou a uma árvore, assim também os poetas produzem com dificuldade, se não estiverem sustentados pela benevolência e proteção dos poderosos.

736. Ut vivat, quemque etiam dicere. [Quintiliano, Institutio Oratória 11.1.30] Como vive o homem, assim ele fala. Cada um fala como quem é. VIDE: Alia noctuae, alia vox coturnicis. Quale ingenium, talis oratio.

737. Ut vixerunt, ita manebunt. [Inscrição em túmulo] Como viveram, assim continuarão.

738. Ut volunt reges, ita valent leges. [Beda, Proverbiorum Liber] As leis valem como querem os reis. A vontade do rei tem força de lei. Vão as leis aonde querem os reis. VIDE: Ad placitum regis sint sententiae legis. Quicquid regi placuerit, quamvis ratione careat, legis habet vigorem. Quo volunt reges, vadunt leges. Quo voluntas regis vadunt leges. Quod placuit principi legis habuit vigorem. Quod principi placuit, legis habet vigorem. Quod principi placuit, legis habet rationem. Regis voluntas suprema lex esto. Ut rex vult, lex vadit. Voluntas principis suprema lex est.

739. Utatur motu animi qui uti ratione non potest. [Cícero, Tusculanae Disputationes 4.25] Use o instinto quem não pode usar a razão.

740. Utcumque in alto ventus est, exim velum vertitur. [Plauto, Epidicus 51] No mar, como quer que fique o vento, de acordo com ele se vira a vela. Qual o tempo, tal o tento. Utcumque est ventus, exim velum vertitur. [Plauto, Poenulus 752] Como está o vento, assim se vira a vela.

741. Utendum est aetate: cito pede labitur aetas. [Ovídio, Ars Amatoria 3.65] Deve-se aproveitar o tempo: ele foge com passo rápido. VIDE: Aetate fruere: mobili cursu fugit. Cito pede labitur aetas. Fugit irreparabile tempus. Nihil est velocius annis.

742. Utendum est animis , dum spe calent. [Quinto Cúrcio, Historia Alexandri Magni 4.1.29] Deve-se aproveitar o entusiasmo, enquanto é estimulado pela esperança. Malhar no ferro é enquanto está quente. VIDE: Accipe quam primum, brevis est occasio lucri. Cum ferrum candet, cudere quemque decet.

743. Utendum est divitiis, non abutendum. [DM 78] Deve-se usar das riquezas, não delas abusar. Utendum est divitiis, et non abutendum, ut nec a superioribus contemnaris, nec ab inferioribus timearis. Deves usar das riquezas, mas não delas abusar, para que não sejas desprezado pelos superiores, nem temido pelos inferiores.

744. Utendum est excusatione adversus eos, quos invitus offendas. [Cícero, De Officiis 2.68] Deve-se pedir desculpa àqueles a quem se ofendeu involuntariamente.

745. Uter est insanior horum? [Horácio, Sermones 2.3.102] Dos dois qual é o mais louco?

746. Uter stultior, qui hircum mulget, an qui cribrum supponit? [Schottus, Adagia 248] Qual dos dois é mais tolo, o que ordenha o bode, ou o que põe a peneira em baixo? Uter insipientior, is qui hircum mulget, aut qui cribrum supponit? [Apostólio 16.37] VIDE: Quis stultior, qui hircum mulget, an qui cribrum supponit?

747. Uter utri insidias fecit? [J.Wright, First Latin Steps 124] Qual dos dois armou cilada para o outro? VIDE: Nihil iam quaerere aliud debeatis, nisi uter utri insidias fecerit.

748. Utere curru, de asinis nihil laborans. [Erasmo, Adagia 3.7.7] Usa a carroça, sem te preocupares com os burros. (=Não te importes com o que não te diz respeito). Não tenho nada com o sabão, e sim com a roupa lavada. Utere plaustris tuis, asinosque ne curaveris. [Schottus, Adagia 637] VIDE: Curato currum, asini nihil ad nos.

748a. Utere divitiis tamquam moriturus, et idem tamquam victurus parcito divitiis. [The Quarterly Review-London 383] Usa teus bens como quem vai morrer, e, ao mesmo tempo, poupa teus bens como quem vai viver.

749. Utere dum liceat. [Inscrição em relógio solar] Aproveita (a vida), enquanto podes.

750. Utere praesenti. [Inscrição em relógio] Aproveita a hora presente. Utere praesenti memor ultimae. [Inscrição em relógio] Aproveita a hora presente com o pensamento na última. Utere praesenti, caelo committe futura. [Inscrição em relógio] Aproveita a hora presente; confia aos céus as horas futuras.

751. Utere quaesitis opibus, fuge nomen avari: quid tibi divitiae, si semper pauper abundes? [Dionísio Catão, Disticha 4.16] Usa o dinheiro que ganhaste; evita a fama de avarento; de que te servirão as riquezas, se tu permaneceres sempre pobre na abundância?

752. Utere sorte tua. [Virgílio, Eneida 12.932] Aproveita a tua sorte. VIDE: Fruere tua fortuna.

753. Utere temporibus. [Ovídio, Tristia 4.3.83] Aproveita o momento.

754. Utere virtute. [Dionísio Catão, Monosticha 44] Pratica a virtude.

755. Uterque nostrum idem simul trahit iugum. [Schottus, Adagia 609] Ambos carregamos o mesmo jugo.

756. Uti, non abuti. [Rezende 6912] Usar, não abusar. Usa, mas não abuses. Uti poteris, sed non abuti. [Albertano da Brescia, Liber de Amore 3.8] Poderás usar, mas não abusar. VIDE: Usus, non abusus.

757. Uti partum, ita aptum. [L. Rhodin, Swenska Ordsprak 116] Feito, acabado.

758. Uti possidetis. [Institutiones 4.15] Como possuís. Uti possidetis de facto. Ut possidetis.

759. Uti via publica nemo recte prohibetur. [Codex Iustiniani 3.34.11] Ninguém pode legalmente ser proibido de usar a via pública.

760. Utile consilium qui spernit, inutile sumit. [Gualterius Anglicus, Fabulae Aesopicae 20.13] Quem despreza o conselho útil, fica com o inútil. Quem não quer conselho, perde o seu e não ganha o alheio.

760a. Utile cum dulce. [Henderson 452] O útil combinado com o agradável. Unir o útil ao agradável.

761. Utile doctrinis praebere senilibus aures. [Eiselein 21] É útil dar ouvidos aos ensinamentos dos velhos. VIDE: Priscis credendum.

762. Utile dulci. [Horácio, Ars Poetica 343] (Juntar) o útil ao agradável. VIDE: Omne tulit punctum qui miscuit utile dulci, lectorem delectando pariterque monendo.

763. Utile est amicos veros habere. [RH 2.37] É útil ter amigos verdadeiros.

764. Utile est mori sine filiis quam relinquere filios impios. [Vulgata, Eclesiástico 16.4] É mais útil morrer sem filhos do que deixar filhos ímpios.

764a. Utile non est consilium post facta dari, quod oportuit ante. [Seybold 389] Não é útil ser dado depois do acontecido o conselho que devia ser dado antes. Conselho só serve cedo.

765. Utile per inutile non vitiatur. [Jur / Broom 481] A parte útil não é afetada pela parte inútil. Utile non debet per inutile vitiari. O útil não deve ser viciado pelo inútil. VIDE: Non solent quae abundant, vitiare scripturas. Neque vitiatur utilis (stipulatio) per hanc inutilem

766. Utile pugnat aliquando cum honesto. O útil algumas vezes entra em luta com o honesto. VIDE: Pugnat aliquando cum utilitate honestas.

767. Utile quid nobis novit Deus omnibus horis. [Pereira 102] Deus sabe o que é bom para nós em todas as horas. Deus sabe o que nos é melhor. Deus sabe o que faz. Utile quid nobis scit Deus, et dat. Deus sabe o que é bom para nós, e nos dá.

768. Utile quod nobis do tibi consilium. [Marcial, Epigrammata 5.19.18] Dou-te um conselho que é útil a mim.

769. Utilibus monitis prudens accommodet aurem. [Dionísio Catão, Monosticha, Appendix 1] O homem prudente deve dar ouvidos aos avisos úteis.

770. Utilior est sapientia cum divitiis. [Vulgata, Eclesiastes 7.12] A sabedoria é mais útil com as riquezas.

771. Utilior praesto vicinus fratre remoto. [Jakob Werner, Lateinische Sprichwörter 126] Mais vale vizinho à mão que ao longe nosso irmão. VIDE: Melior est vicinus iuxta, quam frater procul. Proximus est melior vicinus fratre remoto

772. Utilior prorsus per iter tibi fidus amicus quam sint in loculis plurima lucra tuis. [Bebel, Proverbia Germanica 342 / Pereira 109] É a ti muito mais útil um amigo fiel na estrada do que haver muitas riquezas em teu cofre. Mais vale amigo na praça que dinheiro na arca. VIDE: Melior est amicus in platea quam aurum in cista. Nummis praestat carere quam amicis.

773. Utilis est medicina, suo quae tempore venit. [Palingênio, Zodiacus Vitae 234] Útil é o remédio que chega no momento oportuno.

774. Utilis est sapientia, propterea quod qui sapientes sunt pietatem colere consuerunt. [RH 2.37] A sabedoria é útil, porque os que são sábios costumam praticar o amor ao próximo.

775. Utilis in mensa non solet esse pudor. [Binder, Medulla 1811] À mesa, vergonha não costuma ser útil. Quem tem vergonha, cai de magro. Quem tem vergonha, morre de fome. VIDE: Apud mensam verecundari neminem decet. Friget quem petere piget. Viro egenti inutilis verecundia.

776. Utilissimum saepe quod contemnitur. [Epígrafe de Fábula de Fedro 1.12 / Rezende 6906] Muitas vezes, é o mais útil que se despreza. VIDE: Optima saepe despecta.

777. Utilitas, iusti prope mater et aequi. [Horácio, Sermones 1.3.98] O interesse é como que a mãe da justiça e da eqüidade.

778. Utilitas opibus praeponi tempore debet. [Dionísio Catão, Disticha 1.6] É preciso, no tempo certo, preferir a utilidade às riquezas.

779. Utilitas privatorum saepe transit in commune dispendium. O lucro de certos indivíduos muitas vezes se transforma em despesa da sociedade.

780. Utilitas publica praeferenda est privatorum contractibus. [Codex Iustiniani 12.62.3] O interesse público deve prevalecer sobre os contratos dos particulares.

781. Utilitas publica praefertur privatae. [Jur / Rezende 6907] O interesse público tem precedência ao privado. Utilitas publica praeferenda est utilitati privatae.

782. Utilitas quaerit fructum, voluptas delectationem. [Varrão, De Agricultura 1.4] O interesse busca lucro, o prazer busca satisfação.

783. Utilitati communi parere. [Cornélio Nepos, Alcebiades 4] Servir aos interesses comuns.

784. Utiliter servit nemo duobus eris. [Gualterius Anglicus, Fabulae Aesopicae 44.12 / Pereira 114] Ninguém serve bem a dois senhores. Ninguém pode servir a dois senhores. Ninguém pode servir bem a dois senhores. VIDE: Ad duo festinans, neutrum bene peregeris. Ardua res, regi carum simul esse gregique. Deficit ambobus, qui vult servire duobus. Duobus dominis ne servias. Nemo potest dominis pariter servire duobus. Nemo potest duobus dominis servire. Nemo servus potest duobus dominis servire. Nemo simul dominis par est servire duobus.

785. Utilius dormire fuit, quam perdere somnum atque oleum. [Ausônio, Epigrammata 35.7] Mais útil foi dormir do que perder o sono e o óleo da lâmpada.

786. Utilius est enim fortes milites esse quam grandes. [Vegécio, Epitoma Rei Militaris 1.6] Serem valentes os soldados é mais útil do que serem grandes.

787. Utilius est oculos a rebus displicentibus avertere, et unicuique suum sentire relinquere, quam contentiosis sermonibus deservire. [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 3.44.1] Mais útil é desviar a vista das coisas que não te agradam, e deixar a cada um o seu próprio parecer, do que, com palavras, alimentar disputas.

788. Utilius homini nihil est quam recte loqui. [Fedro, Fabulae 4.13.1] Nada é mais útil ao homem do que falar honestamente.

789. Utilius nihil esse potest quam fidus amicus. [Thomas Morus, Epigrammata] Não existe nada mais útil que o amigo leal. Amigo fiel e prudente é melhor que parente. VIDE: Dulcius in terris nihil est quam fidus amicus. In mundo melius non est quam fidus amicus. Nec quisquam melior medicus quam fidus amicus. Non est thesaurus melior quam fidus amicus. Suavius in terris nihil est quam fidus amicus.

790. Utilius regno est, meritis acquirere amicos. [Dionísio Catão, Disticha 2.1] Fazer amigos pelos próprios méritos é mais útil do que um trono.

791. Utilius tarde quam nunquam. [Mota 47] Antes tarde do que nunca. VIDE: Non unquam sera est ad bonos mores via. Potius sero quam nunquam. Potius tarde quam nunquam. Praestat aliquando quam nunquam. Praestat sero quam nunquam.

792. Utilius tarde quam nunquam discere velle. [Pereira 110] Mais vale querer aprender tarde do que nunca. Mais vale tarde do que nunca. VIDE: Satius est sero te quam nunquam discere.

793. Utimur enim pro necessitate, fruimur pro iucunditate. [S.Agostinho, Sermones 177.8] Usamos pela necessidade, gozamos pelo prazer.

794. Utinam aures non haberem, aut haberem quidem, sed surdus essem, ut tantum nefas non audirem. [Cataldo / Ramalho 40] Quem dera não ter eu ouvidos, ou, tendo-os, ser surdo, para não ouvir tão grande sacrilégio.

795. Utinam dives essem! Quem me dera ser rico! Utinam dives esse possim! Utinam dives fiam! Quem me dera ficar rico!

796. Utinam domi sim! [Erasmo, Adagia 2.8.75] Quem me dera estar em casa!

797. Utinam lex esset eadem, quae uxori est viro. [Plauto, Mercator 823] Quem dera que a lei para a esposa fosse igual à que é para o marido.

798. Utinam per unam diem bene essemus conversati in hoc mundo! [Tomás de Kempis, De Imitatione Christi 1.23.2] Quem dera que nós tivéssemos vivido um único dia bom neste mundo!

799. Utinam populus Romanus unam cervicem haberet! [Suetônio, Caligula 30.2] Quem dera que o povo romano tivesse um único pescoço!

800. Utinam quidem istud evenisset! [Cornélio Nepos, Eumenes 11.5] Quem dera que tivesse sido assim!

Ao Topo