PROVÉRBIOS DO ESPERANTO

Extraídos do PROVERBARO do Dr. Zamenhof

Home  Esperanto
A  B  C/Ĉ  D  E  F  G/Ĝ  H  I  J/Ĵ  K  L  M  N  O  P  R  S/Ŝ  T  U  V/Z

A

Abelujon ne incitu, amason ne spitu.
Não bulas em casa de maribondo.

Afabla vorto pli atingas ol forto.
Mais apaga boa palavra que caldeira de água.
Mais vale empregar a brandura que a violência.
Mais se tira com amor que com dor.

Aĝo maljuna ne estas oportuna.
Homem velho é cipó seco.
Velhice é doença.
Homem velho é saco de azares.

Aĝo tro matura ne estas plezura.
Homem velho é cipó seco.
Velhice é doença.
Homem velho é saco de azares.

Agrabla estas gasto, se ne longe li restas.
Hóspede e pescada, aos três dias enfada.

Akiro kaj perdo rajdas duope.
Lá te arreda, ganho; não me dês perda.
O que a água dá, a água o tira.

Akvo bolas, murmuras, sed fine ĝi kuras.
(A água ferve, murmura, mas acaba indo embora)

Akvo kaj pano servas al sano.
Come pão, bebe água, viverás sem mágoa.
Mais vale pão e água com amor que bom vinho e galinha com dor.

Akvo kura, akvo pura.
Água corrente não mata a gente.
Água corrente esterco não consente.

Akvo silenta subfosas la bordon.
Água silenciosa é a mais perigosa.
Em rio quedo não metas o dedo.

Akvo trankvila estas akvo danĝera.
Da água mansa me livre Deus, que da brava me livrarei eu.
Águas quietas são profundas.
Pior a calmaria que a tormenta.

Akvon senmovan kovras putraĵo.
Água parada fede.

Al amiko nova ne fidu sen provo.
Só se confia num amigo depois de comer com ele um quilo de sal.
Não te deves fiar senão daquele com quem já comeste um moio de sal.

Al bona ĉasisto iras mem la besto.
A fortuna procura a quem sabe aproveitá-la.

Al ĉevalo donacita oni buŝon ne esploras.
A cavalo dado não se abre a boca.
A cavalo dado não se olha o dente.

Al ĉiu besto plaĉas ĝia nesto.
O passarinho ama o seu ninho.

Al ĉiu frato, lian parton.
A César o que é de César.
O seu a seu dono.

Al ĉiu horo ĝia valoro. [M.Bouton]
(A cada hora, o seu valor)

Al ĉiu konvenas, kio al li apartenas.
A cada um, aquilo que é seu.

Al ĉiu sanktulo apartan kandelon.
A cada santo, sua lâmpada.

Al ĉiu sia propra estas ĉarma kaj kara.
A cada um contenta seu rosto a sua arte, e cheira bem o seu suor.

Al ĉiu sinjoro estu lia honoro.
Ao homem maior, dá-lhe a honra.

Al Dio plaĉu, sed sur diablon ne kraĉu.
Acende uma vela a Deus e outra ao diabo.
É bom estar com Deus, mas não é mau estar bem com o diabo.

Al Dio servu, diablon rezervu.
É preciso acender uma vela a Deus e outra ao diabo.
Deus é bom, e o diabo não é ruim.

Al du sinjoroj samtempe oni servi ne povas.
Não se pode servir a um tempo a dois senhores.
Quem a dois senhores quer servir, a um há de enganar.

Al farun’ malbonspeca ne helpos la spico.
Freio de ouro não melhora o cavalo.
Macaco vestido é sempre macaco.

Al feliĉulo eĉ koko donas ovojn.
A quem Deus quer ajudar, o vento lhe apanha lenha.

Al fiŝ’ kuirita jam akvo ne helpos.
Burro morto, cevada ao rabo.
Casa arrombada, trancas à porta.
Queimada a casa, acode-lhe com água.

Al glacio printempa kaj al amiko tro nova ne fidu.
Só se confia num amigo depois de comer com ele um quilo de sal.

Al grandaj sinjoroj grandaj honoroj.
A cada um o que lhe é devido.
A César o que é de César.
O seu a seu dono.

Al hundo bastono, al hom’ leciono.
Bater na cangalha, para o burro entender.
Quando vires as barbas do vizinho arderem, põe as tuas de molho.

Al kavo senfunda ŝtopado ne helpas.

Al kokino la ovo lecionojn ne donu.
A boi velho não cates abrigo.
Aos peixes não se ensina a nadar.
Não ensineis o padre-nosso ao vigário.

Al koro penetro per okula fenestro.
O amor entra pelos olhos.

Al kuko kaj kaso ĉiam venas amaso.
Se no pombal houver milho, pombas não faltarão.

Al la afero!
Mãos à obra!

Al la buŝo de “oni” neniu povas ordoni.
Boato é como fogo na campanha: ninguém controla.

Al la fiŝo ne instruu naĝarton.
A boi velho não cates abrigo.
Aos peixes não se ensina a nadar.
Não ensineis o padre-nosso ao vigário.

Al la malamik’ en kuro faru ponton kun plezuro.
A inimigo que foge, ponte de prata.

Al la papero ne mankas tolero.
O papel aceita tudo.

Al li ne mankas defendo kontraŭ ofendo.
(Não lhe falta defesa contra ofensa)

Al loko dolora ni manon etendas, al loko ĉarma okulojn ni sendas.
A mão na dor e o olho no amor.
Cada um acode onde mais lhe dói.

Al malriĉulo infanoj ne mankas.
Os filhos são a riqueza do pobre.

Al malriĉulo ovo kiel al riĉulo bovo.
Pobre com pouco se alegra.

Al malsaĝulo ne helpas admono, nur bastono.
Castigo faz o doido ter juízo.
O louco pela pena é cordo.

Al mono kaj forto humiliĝas la sorto.
Quem de dinheiro dispuser, será o que quiser.
Quem dinheiro tiver, fará o que quiser.

Al pec’ pecon algluas, kiu neston konstruas.
Pouco a pouco se fazem as coisas grandes.

Al porko Dio kornojn ne donas.
Deus não dá asa a cobra.

Al posedanto de metio mankas nenio.
O oficial tem ofício e cabedal.
Quem tem arte, vai para toda parte.
Quem tem ofício, não morre de fome.

Al promeso oni ne kredas - kredu, kiu posedas.
Promessa de feijão não enche barriga.
Não dá quem quer, senão quem tem.

Al protekto kaj forto helpas la sorto.
A fortuna auxilia o forte.

Al sklavo mon’ ne estas savo, li ĉiam restas sklavo.
(Para o escravo, dinheiro não é salvação; ele sempre continua escravo)

Al tiu ĉio cedas, kiu monon posedas.
Quem dinheiro tiver, fará o que quiser.
Tudo pode o dinheiro.

Al venko rajto venas, se ĝin forto subtenas.
A força é o direito dos conquistadores.

Al vi ne plaĉis sitelo, laboru per martelo.
Quem quer fogo, busque a lenha.

Al vi oni predikas, kaj nin oni pikas.
Digo-o a vós, nora, para que me entendais, sogra.
Digo-te, filho, entende-me, nora.
A carapuça é para quem servir.
Quem se pica, alhos come.

Alia tempo, aliaj moroj.
Outros tempos, outros costumes.

Alia urbo, alia moro.
Cada terra com seu uso, cada roca com seu fuso.

Aliaj domoj, aliaj homoj.
Cada terra com seu uso, cada roca com seu fuso.

Aliaj tempoj, aliaj moroj!
Outros tempos, outros costumes.
Ó tempos, ó costumes!

Aliajn gvidas, kaj mem ne vidas.
Cego não pode guiar cego.
Médico, cura-te a ti próprio.
Quem não sabe para si, não ponha escola.

Alian ne mallaŭdu, vin mem ne aplaŭdu.
Antes que conheças, nem louves, nem ofendas.
Antes que proves, nem louves, nem reproves.

Aliloka ĉielo estas sama ĉielo.
Quem mudou, nunca melhorou.

Almozoj ne malriĉigas.
Dar esmola não empobrece.
Quem dá ao pobre, empresta a Deus.

Almozpetanto sinĝena restas kun sako malplena.
Quem tem vergonha morre de fome.

Alpremi iun al muro.
Encostar alguém na parede.

Altan arbon batas la fulmo.
Os raios ferem os altos montes.
Raio não cai em pau deitado.
A inveja sempre atina lugares altos.
Em árvore sem fruto não se atira pedra.
Cajueiro doce é que leva pedrada.

Quem mais alto sobe, de mais alto cai.

Amaso da fianĉoj, sed la ĝusta ne venas.
Esperando marido e cavaleiro, chegam-se as tetas ao bragueiro.

Amaso da mono kaj titolo de barono.
Muito dinheiro fará teu filho cavalheiro.

Ambaǔ floroj de samaj valoroj.
São do mesmo jaez.
Eles se merecem.
São farinha do mesmo saco.

Ameno diablon ne forpelas.
O diabo também reza.

Amikeco aparte, afero aparte. / Amikeco aparte, ofico aparte.
Amigos, amigos, negócios à parte.
Boas contas fazem bons amigos.

Amiko de amiko estas ankaŭ amiko.
Amigo de meu amigo, meu amigo é.
Quem ama a Beltrão, ama seu cão.

Amiko en ĝojo kaj malĝojo.
Amigo na alegria e na tristeza.

Amiko en ĝojo kaj ploro.
Amigo na alegria e na tristeza.

Amiko estas kara, sed mi mem estas pli kara.
Mais quero para os meus dentes que para os meus parentes.
Primeiro, eu; segundo, eu; terceiro, eu mesmo.

Amiko estas kara, sed vero pli kara.
Amigo de todos, e da verdade mais.
Amigo do meu compadre, porém mais da verdade.

Amiko fidela estas trezoro plej bela.
Amigo velho vale mais que dinheiro.
Não há melhor espelho que amigo velho.

Amiko, intimulo.
Amigo velho é parente.

Amikon karesu, sed kalkuli ne forgesu.
Amigos, amigos, negócios à parte.
Boas contas fazem bons amigos.

Amikon montras malfeliĉo.
No aperto e no perigo se conhece o amigo.
O amigo se conhece na adversidade.

Amikon ŝatu, malamikon ne batu.
Deus é bom, mas o diabo não é mau.

Amo estas forta, sed mono pli forta.
O amor faz muito, e o dinheiro, tudo.

Amo faras ion, mono ĉion.
Amor faz muito, o dinheiro faz tudo.

Amo kaj ĵaluzo estas gefratoj.
Não há amor sem ciúme.
Quem não zela, não ama.

Amo kaj puno loĝas komune.
A teu filho, pão e castigo.
Pão e pau.
Quem bem ama, bem castiga.
Quem dá o pão, dá o ensino.

Amo pli kora, disiĝo pli dolora.
Ninguém larga sem dor o que possui com amor.

Amo supermezura ne estas plezura.
Amor muito quente depressa esfria.
Onde sobeja o amor, falta ventura.

Amu Antonon, sed gardu vian monon.
Amigo até a bolsa.
Com teu amigo e com teu inimigo, o dinheiro no bolsinho.

Amu domon novan kaj amikon malnovan.
Ouro velho, vinho velho, amigo velho; casa nova, navio novo, vestido novo.

Amu edzinon plej kore, sed tenu ŝin bonmore.
A mulher e a galinha, só até a casa da vizinha.

Animo al paradizo deziras, sed pekoj retiras.

Ankaǔ al ni la suno eklumos.
O sol nasce para todos.
Nós também somos filhos de Deus.

Ankaŭ al nia nesto venos iam la festo.
Algum dia a minha pereira dará peras.

Ankaŭ diablo tondron suferos.
(Até o diabo sofre com o trovão)

Ankaŭ la lupon atingos la sorto.
Tanto vai o cão ao moinho, que um dia lá deixa o focinho.
Tanto vai o cão ao moinho, que um dia lá perde o focinho.

Ankaŭ por diablo tondro ekzistas.
(Para o diabo também existe trovão)

Ankoraŭ Dio ne dormas.
Ainda Deus está onde estava.

Ankoraŭ la ezoko ne estas sur la hoko.
Não vendas a pele do urso antes de matá-lo.
No fim é que se cantam as glórias.

Ankoraŭ la gajno ne estas en la mano.
Ainda não vi as cruzes do dinheiro.

Ankoraŭ multe vi kuros, ĝis vi alkuros.
Ainda tem muitas noites que dormir fora.

Ankoraǔ neniu evitis la sorton.
Ninguém foge à sua sorte.
Ninguém morre na véspera.
Quem nasceu para a forca, não morre afogado.

Ankoraŭ neniu plaĉis al ĉiu.
Aquele que agradasse a todos morreu antes de nascer.
Não se pode agradar a todos e a seu pai.
Nenhuma Maria agrada a todos os Manéis.

Antaǔ ĉio zorgu oficon, plezuro atendos sian vicon.
Primeiro a obrigação, depois a devoção.

Antaǔ la lango laboru la cerbo.
Entende primeiro e fala derradeiro.
Pensa antes, procede depois.

Antaǔ mortigo de urso ne vendu ĝian felon.
Não vendas a pele do urso antes de matá-lo.

Antaǔ okuloj ne staras, doloron ne faras.
Quando olhos não vêem, coração não sente.

Antaǔ tima okulo potenciĝas eĉ kulo.
O temor sempre suspeita o pior.

Antaǔ vespero ne estu fiera.
Não digas mal do ano até que seja passado.
Não gabes a égua na subida.
Não há dia sem tarde.
Não me chames bem fadada, até me veres enterrada.
No fim é que se contam as glórias.

Antaǔe intencu kaj poste komencu.
Entende primeiro e fala derradeiro.
Pensa antes, procede depois.

Antaǔe kion vi devas, poste kion vi volas.
Primeiro a obrigação, depois a devoção.

Antaŭparolo liberigas de postparolo.
Uma palavra antes vale por duas depois.
Uma palavra dita a tempo vale mais que um longo discurso tardio.

Aperas prudento, kiam pasis la momento.
Depois de fugir o coelho, toma o vilão o conselho.
Depois do fato, todo mundo é sábio.

Aprila vetero, trompa aero.
Muito prometer é uma maneira de enganar.

Apud plena manĝotablo ĉiu estas tre afabla.
Junto da panela que ferve não faltam amigos.

Apud propra domo ŝtelisto ne ŝtelas.
Quando o lobo vai furtar, longe de casa vai cear.

Aranĝite, ordigite.
(Combinado, arranjado)

Arbaro aǔdas, kampo vidas.
Cuidado, que montes vêem e paredes ouvem.
Paredes e prados, ouvidos largos.

Arbo krakanta venton ne timas.
Árvore velha não é fácil de arrancar.

Atakis lin horo malsaĝa.
Teve um ataque de burrice.

Atakis teruro, ektremis la kruro.
Na hora aflita é que a gente apita.

Atendi bonan veteron kaj laman kurieron.
Espera que as cotovias lhe caiam já assadas na boca.

Atendi sur tero, ĝis sekiĝos la rivero.
O camponês espera que o rio acabe de passar.

Atendis, atendis, ĝis lin ĉerko etendis.
De esperanças vive o homem até que morre.

Atendis, meditis, ĝis en tombon englitis.
De pensar morreu um burro.

Atendu min antaǔ la domo de mia pranepo.
Talvez te escreva!

Atentu!
Olho vivo!

Atesto pri matureco.
(Atestado de madureza)

Atingi la vesperon de sia vivo.
Estar no último quartel da vida.

Aŭ ĉio, aŭ nenio.
Ou César, ou João Fernandes.
Ou tudo ou nada.

Aŭ festene, aŭ malplene.
Ou César, ou João Fernandes.
Ou tudo ou nada.

Aŭ festo, aŭ fasto.
Ou César, ou João Fernandes.
Ou tudo ou nada.

Aŭ kuseno sub ripo, aŭ bato per vipo.
Ou muito amor, ou muito ódio.

Aŭ ministran postenon, aŭ pundoman katenon.
Ou forca, ou trono.

Aŭ plej riĉa stato, aŭ plena malsato.
Ou tudo ou nada.

Aŭskultas prudente, kiu aŭskultas atente.
Quem não ouve “sossega”, ouve “coitado”.

Aŭskulti kiel ĥinan predikon.
Isso é grego para mim.

Avarulo avaras, heredantoj malŝparas.
Pai guardador, filho gastador.

Avarulo kaj porko estas bonaj post la morto.
O avarento e o porco, só é bom depois de morto.

Avarulo pagas duoble.
O dinheiro do avarento duas vezes vai à feira.

Azen’ al azeno riproĉas malsaĝon.
Ri-se o tolo do estúpido.

Azeno kun ora kolĉeno estas ankoraŭ azeno.
Macaco vestido é sempre macaco.

Azenon komunan oni batas plej multe.
Asno de muitos, lobos o comem.
Burro de muitos depressa fica esfalfado.

G